استامبولی

کتاب «استامبولی: نوشته‌ها و عکس‌های سفر به استانبول» اثر منصور ضابطیان
استانبول به‌روایت منصور ضابطیان و همراه با عکس‌های او از این شهر و مکان‌ها و آدم‌هایش. کتاب «استامبولی: نوشته‌ها و عکس‌های سفر به استانبول» سفرنامۀ منصور ضابطیان به استانبول است، همراه با شرح زندگی اجتماعی و سبک زندگی و آداب و رسوم و فرهنگ این شهر و جاهایی هم گریز به تاریخ استانبول و پیشینۀ آن.
در کتاب «استامبولی» همچنین عکس‌هایی از نقاط مختلف استانبول و مکان‌ها و آدم‌هایی که در کتاب از آن‌ها سخن رفته، به نمایش گذاشته شده است.
کتاب «استامبولی» ماحصل سفر ضابطیان به استانبول در زمانی‌ست که، با آمدن واکسن کرونا، باب سفر دوباره باز شده و زندگی اجتماعی کم‌کم داشته به حالت عادی‌تر برمی‌گشته است.
در کتاب «استامبولی»، پابه‌پای منصور ضابطیان، از قسمت آسیایی استانبول به قسمت اروپایی آن سفر می‌کنیم، به کافه‌ها و رستوران‌های استانبول می‌رویم، طعم قهوه ترک و دیگر خوراکی‌های این شهر را می‌چشیم، با آداب و رسوم و سبک زندگی و فرهنگ مردم استانبول و بخش‌هایی از تاریخ این شهر آشنا می‌شویم، در حال‌وهوای سریال‌های ترکی پرسه‌ای می‌زنیم، با یکی از نویسندگان مهم ترکیه ملاقات می‌کنیم و لحظاتی از زندگی روزمره مردم استانبول را تماشا می‌کنیم و در جریان بعضی دغدغه‌هایشان قرار می‌گیریم.
کتاب «استامبولی»، به‌گفتۀ نویسنده‌اش، ادای یک بدهی به استانبول است. ضابطیان در آغاز این کتاب می‌گوید که یک کتاب به استانبول بدهکار بوده و کتاب «استامبولی» همان کتاب است.

مروری بر کتاب «استامبولی»
همان‌طور که منصور ضابطیان در بخش ابتدایی کتاب «استامبولی» تأکید می‌کند، این کتاب یک راهنمای گردشگری برای سفر به استانبول نیست. ضابطیان در کتاب «استامبولی» روایت و تجربۀ شخصی خود از استانبول و گردش در این شهر را نوشته است و اطلاعاتی درباره تاریخ این شهر و آداب و رسوم و فرهنگ آن و زندگی اجتماعی مردم‌اش ارائه داده و روایت‌اش را با عکس‌هایی مرتبط با موضوع روایت همراه کرده است.
نام کتاب «استامبولی» برگرفته از غذایی معروف در ایران است، اما جالب است که آن‌طور که ضابطیان در این کتاب توضیح می‌دهد، او در خود استانبول رد و نشان چندانی از این غذا پیدا نکرده و شنیده است که «استامبولی‌پلو» گاهی در شرق و جنوب ترکیه پخته می‌شده است.
در کتاب «استامبولی» شرح مواجهه و گفت‌وگوهای ضابطیان با آدم‌های مختلف در استانبول را می‌خوانیم و از نزدیک با زندگی استانبولی آشنا می‌شویم. در این کتاب اما نه فقط از مردم استانبول و خورد و خوراک آن، بلکه از گربه‌های استانبول نیز سخن می‌رود.
ضابطیان در کتاب «استامبولی» در محله‌ها و نقاط مختلف استانبول پرسه می‌زند و حین این پرسه‌زنی ما را به رستورانی با غذایی لذیذ، یکی از لوکیشن‌های سریال‌های ترکی، «موزه معصومیت» اورهان پاموک، خانۀ آتاتورک و... می‌برد و در کوچه‌ها و خیابان‌ها و کافه‌ها و رستوران‌های استانبول و جاهایی که زندگی عادی روزمره در آن‌ها جریان دارد می‌گرداند.
او در این کتاب، جایی با یک کارگر جوان و فقیر یک رستوران، که اطلاعات زیادی درباره چیزهای مختلف دارد و جامعه‌شناسی می‌خواند و دوست دارد به آلمان یا هلند مهاجرت کند و روزنامه‌نگاری یا سینما بخواند، هم‌نشین و هم‌صحبت می‌شود و جایی با زولفو لیوانلی، آهنگساز و خواننده و داستان‌نویس و شاعر سیاسی معروف ترکیه که کتاب‌هایی از او به فارسی هم ترجمه شده و روزگاری هم درباره سقوط شاه ایران ترانه‌ای سروده بوده و سقوط محمدرضا شاه را تاوان خون صمد بهرنگی دانسته بوده است. اشاره به صمد بهرنگی در این ترانه برمی‌گشته به شایعه‌ای که پیش از انقلاب رواج یافت و غرق‌شدن صمد بهرنگی در ارس را به حکومت شاه نسبت می‌داد.
یکی از فصل‌های مهم کتاب «استامبولی» به «قهوه ترک» و جایگاه مهم آن در ترکیه و فرهنگ عامیانۀ مردم آن کشور اختصاص دارد. در این فصل از روایت‌های معروف درباره پیشینۀ رواج قهوه در ترکیه و حکایت‌ها و ضرب‌المثل‌های عامیانه‌ای که با محوریت قهوه ساخته شده، سخن رفته است.
سریال‌های ترکی و صنعت سریال‌سازی در این کشور و پیدایش این صنعت و رشد آن در قرن بیست و یکم و تأثیر چشمگیر آن در اقتصاد ترکیه و نیز لوکیشن بعضی سریال‌های ترکی از دیگر موضوعاتی است که در کتاب «استامبولی» به آن پرداخته می‌شود.
کتاب «استامبولی» از بیست و یک فصل تشکیل شده که عبارتند از: «گزارش یک بدهی قدیمی»، «گل‌های نارنجی»، «احتمال بارش کوفته»، «به‌یاد پسر شاعر»، «استانبول جای زندگی نیست»، «بوقلمون»، «در فاصلۀ دو نقطه»، «قهوه بهانه است»، «عشق ممنوع»، «سمت رؤیاها»، «زیارت اهل قبور»، «تپۀ مرد فرانسوی»، «خرید و فروش خاطره‌ها»، «اسرار خانۀ زرد»، «موزه عاشقانه‌ها»، «پل شعر و ماهی»، «تیغ و دود»، «قهر و آشتی»، «کیوکیو بنگ‌بنگ»، «دو مرد» و «مرد زندگی عزیز».
در پایان کتاب «استامبولی» نیز سه شعر در حال‌وهوای استانبول، به‌ترجمۀ پری اشتری، آمده است.
کتاب «استامبولی: نوشته‌ها و عکس‌های سفر به استانبول» در نشر مون منتشر شده است.

درباره منصور ضابطیان، نویسنده کتاب «استامبولی»
منصور ضابطیان، متولد 1349، روزنامه‌نگار، کارگردان، مجری رادیو و تلویزیون، پادکست‌ساز، تهیه‌کننده و نویسنده ایرانی است.
ضابطیان تحصیلکرده علوم آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان و نیز تحصیلکرده سینما در دانشکده سینما تئاتر تهران است.
او، به‌عنوان روزنامه‌نگار، با روزنامه‌ها و مجلات مختلفی چون «همشهری»، «ایران»، «تهران امروز»، «گزارش فیلم»، «حیات نو» و «چلچراغ» همکاری کرده است.
ضابطیان از سال 1378 کار در رادیو و تلویزیون را آغاز کرد. از جمله برنامه‌های او در این حوزه می‌توان به «وکیل محله»، «باغچۀ مینو»، «سمت خدا»، «مردم ایران سلام»، «فرش واژه»، «رادیو هفت»، «روزی روزگاری»، «صد برگ» و «رادیو شب» اشاره کرد.
او در حوزه روزنامه‌نگاری دو جایزه قلم بلورین گرفته است که یکی از آن‌ها به‌‌خاطر بهترین گفت‌وگوی سال و دیگری به‌خاطر بهترین گزارش سال، هر دو به‌انتخاب جشنواره مطبوعات 1383، بوده است. ضابطیان همچنین جایزه مشترک بهترین برنامه‌ساز تلویزیون در نوروز 1390 به‌انتخاب سیمای جمهوری اسلامی را گرفته و دومین مجری برتر تلویزیون به‌انتخاب مجلۀ «سروش» بوده است.
ضابطیان مدتی هم در دانشکده خبر مدرس دوره‌های آزاد آموزش گویندگی و اجرا بوده است.
از کتاب‌های منصور ضابطیان می‌توان به «مارک و پلو: مجموعه‌ای از سفرنامه‌ها و عکس‌ها»، «سه رنگ: غذانوشت‌های سفر ایتالیا» و «چایِ نعنا: سفرنامه و عکس‌های مراکش» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «استامبولی» در گودریدز: 3.99 از 5.