بولشویسم از موسی تا لنین

کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» نوشتۀ دیتریش اکارت، به‌همراه جستاری دربارۀ «بولشویسم یهودی» به‌قلم مهدی تدینی
یهودی‌ستیزی در آلمان نازی از کجا نشأت گرفت و پیامد چه ایدئولوژی‌ای بود؟ این پرسشی است که با خواندن کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین: گفتگویی میان من و آدولف هیتلر» و جستار مفصل مهدی تدینی دربارۀ بولشویسم یهودی، که همراه با ترجمۀ فارسی این کتاب آمده است، پاسخ آن را خواهید یافت.
کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین: گفتگویی میان من و آدولف هیتلر»، با عنوان آلمانی Der Bolschewismus von Moses bis Lenin: Ein Ziegespräch zwischen Adolf Hitler und mir، منبعی دست اول برای آشنایی با افکار نژادپرستانه و یهودستیزانۀ آدولف هیتلر و پیروان ناسیونال‌سوسیالیست اوست.
در کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» ایدئولوژی هیتلر را از زبان خود او و از خلال آنچه او به دیتریش اکارت، کسی که اولین بار لقب «پیشوا» را به هیتلر داد و هیتلر او را آموزگار خود می‌دانست، گفته است می‌شنویم و ارتباط افکار خطرناک و مخوف او را با یهودی‌ستیزی، که منجر به کشتار فجیع و گستردۀ یهودیان به‌دست آلمان نازی شد، درمی‌یابیم.
کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» همچنین به‌واسطۀ جستاری که مهدی تدینی به ترجمۀ فارسی آن افزوده است ما را با افکار و اندیشه‌ها و باورها و متونی آشنا می‌کند که سرچشمه‌های یهودی‌ستیزی در اروپا و تصور پیوند یهودیت با بولشویسم بوده‌اند و به این شکل، سرچشمه‌های یهودی‌ستیزی‌ای را که یهودی‌کُشی‌های گستردۀ نازی‌ها را رقم زد بر ما آشکار می‌کند.
ترجمۀ کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» و جستاری که به آن افزوده شده، منبعی مهم و جامع برای پژوهش دربارۀ فاشیسم و درک روشن‌تر فاجعۀ کشتار یهودیان به‌دست نازی‌ها در اختیار مخاطبان فارسی‌زبان می‌گذارد.

مروری بر کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین»
در کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» سخن از نظریۀ «بولشویسم یهودی»، یعنی نظریه‌ای است که پشتوانۀ ایدئولوژیک ناسیونال‌سوسیالیست‌های آلمانی به‌رهبری آدولف هیتلر را برای کشتار یهودیان فراهم کرد. در این کتاب، افکار یهودستیزانۀ هیتلر را از زبان خود او می‌شنویم و درمی‌یابیم که یهودستیزی آدولف هیتلر و پیروانش چگونه به نظریۀ بولشویسم یهودی پیوند می‌خورد.
کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» اما، چنانکه پیش‌تر اشاره شد، شامل جستاری مفصل نیز هست که حکم مقدمه‌ای روشنگرانه برای درک بهتر مباحثی را دارد که در گفتگوی میان هیتلر و اکارت در بخش دوم کتاب مطرح می‌شود. این جستار، که به‌قلم مهدی تدینی به ترجمۀ فارسی کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین» افزوده شده، با ارجاع به متون مختلف یهودستیزانه‌ای که در قرن نوزدهم و نیمۀ اول قرن بیستم نوشته شده‌اند و مرور و بررسی این متون، پیشینۀ یهودستیزی در اروپا را نشان می‌دهد و تاریخی از ایدئولوژی یهودستیزی ترسیم می‌کند و به معرفی و توضیح نظریۀ «بولشویسم یهودی»، به‌عنوان پشتوانۀ نظری ناسیونال‌سوسیالیست‌های آلمان می‌پردازد؛ نظریه‌ای که مبتنی بر این افسانه است که بولشویسم با یهودیت و یهودیان پیوند دارد.
در بخشی از این جستار می‌خوانید: «به باور نظریه‌پردازانِ "بولشویسم یهودی"، بولشویسم "از اساس" پدیده و پروژه‌ای یهودی بود. هرمان گورینگ، یکی از رهبران ناسیونال‌سوسیالیسم آلمان، در مقاله‌ای با عنوان "نابودی مارکسیسم و کمونیسم" می‌گوید: "ردیف نخستِ رهبران مارکسیسم و کمونیسم را یهودیان تشکیل می‌دهند... یهودیان محترم اگر [می‌بینند] مردم آلمان امروز همۀ یهودیان را با یک چوب می‌رانند، می‌توانند بابت آن از هم‌نژادی‌هایشان تشکر کنند." در بند اول این نقل‌قول کوتاه نظریه / افسانۀ "بولشویسم یهودی" را در کوتاه‌ترین صورتبندی ممکن می‌بینیم و در بند دوم آن با پیامد فاجعه‌بار این نظریۀ مرگبار روبرو می‌شویم (که البته به کنایه و ریشخند بیان شده است).
تعبیر "بولشویسم یهودی" در خام‌ترین شکل خود در جریان انقلاب و جنگ داخلی روسیه پدید آمد؛ البته ریشه‌های آن به یهودی‌ستیزی محافظه‌کاران و ضدانقلاب روس بازمی‌گشت. مبنای استدلالی آن بسیار ساده، ملموس و دم‌دستی – و به همین دلیل بسیار تأثیرگذار – بود: در میان انقلابی‌ها، به خصوص در میان چهره‌های شاخص بولشویک‌ها، یهودیان پرشماری حضور داشتند. پس از انقلاب اکتبر مقاومت دربرابر انقلاب رنگ‌وبوی یهودی‌ستیزانه گرفت و رخدادها یادآور پیش‌بینی‌هایی بود که در سند مجعول پروتکل‌های بزرگان صهیون مطرح شده بود. با توجه به سابقۀ یهودی‌ستیزی در جامعۀ محافظه‌کار روسیه، اکنون با حضور پررنگ یهودیان در صفوف بولشویک‌ها این باور شکل می‌گرفت که یهودیان کمر همت بسته‌اند تا فرهنگ مسیحی روسیه را نابود کنند، و بولشویسم صرفاً پوستینی است که یهودیان برای اختفا به تن کرده‌اند و در واقع در پس این انقلاب ایده‌ای یهودی نهفته است. این واقعیت مسلم هم که یهودیان صرفاً یک اقلیت از انقلابی‌ها را تشکیل می‌دادند، باعث بازنگری در این باور نمی‌شد.
این باور در جنگ داخلی روسیه در میان نیروهای سفید (ضدانقلاب) بسیار پرطرفدار بود. آن‌ها در پس ایدۀ شوروی و اعدام تزار و خانواده‌اش، دست یهودیان را می‌دیدند که از این رهگذر در پی سلطه بر روسیه و جهان بودند. در همان زمان، این باور چنان پا گرفته بود که پوگروم‌هایی علیه یهودیان در روسیه به راه افتاد و قربانیان پرشماری گرفت. شکست ضدانقلاب در روسیه با موجی از مهاجرت نیروهای ضدبولشویست به اروپا همراه بود. آن‌ها طبعاً ایده‌هایشان را نیز با خود به اروپا می‌بردند؛ از جمله آن نظریۀ "بولشویسم یهودی" خود را. در میان چهره‌های شاخصی که هستۀ اولیۀ حزب ناسیونال‌سوسیالیست آلمان (حزب نازی) را تشکیل دادند، افرادی حضور داشتند که انقلاب روسیه را در بالتیک به چشم خود دیده و طعم خونین آن را از نزدیک چشیده بودند.»

دربارۀ دیتریش اکارت
دیتریش اکارت (Dietrich Eckart)، متولد 1868 و درگذشته به سال 1923، شاعر، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی آلمانی بود. اکارت، اولین سردبیر روزنامۀ حزب ناسیونال‌سوسیالیست آلمان (حزب نازی) و از ایدئولوگ‌های تأثیرگذار این حزب بود و با کشف قابلیت‌هایی ویژه در آدولف هیتلر و تلاش برای انسجام دادن به افکار او، نقش به‌سزایی در آیندۀ سیاسی هیتلر ایفا کرد و چنانکه پیش‌تر اشاره شد، هم او بود که برای اولین بار هیتلر را «پیشوا» خواند. تأثیر اکارت بر هیتلر به حدی بود که هیتلر خود را شاگرد او می‌دانست. اکارت همچنین سرایندۀ نخستین سرود ناسیونال‌سوسیالیست‌ها بود.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین»
کتاب «بولشویسم از موسی تا لنین: گفتگویی میان من و آدولف هیتلر» با ترجمه و مقدمۀ مهدی تدینی و به‌همراه جستار مفصل مترجم دربارۀ بولشویسم یهودی، در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. مهدی تدینی، متولد 1359، مترجم و روزنامه‌نگار ایرانی و پژوهشگر حوزۀ تاریخ و اندیشۀ سیاسی است. او دبیری بخش جامعه‌شناسی سیاسی نشریۀ «سیاست‌نامه» و نیز دبیری بخش علوم اجتماعی و فلسفۀ نشر ثالث را در کارنامۀ کاری خود دارد.
تدینی کتاب‌های زیادی را در زمینۀ فلسفه و علوم سیاسی ترجمه و منتشر کرده که از آن میان می‌توان به کتاب‌های «لیبرالیسم»، «توتالیتاریسم»، «نظریه‌های فاشیسم»، «فاشیسم و کاپیتالیسم: نظریه‌هایی درباره خاستگاه‌ها و کارکرد اجتماعی فاشیسم»، جنبش‌های فاشیستی: بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم»، «قرن بیستم: ایدئولو‌ژی‌های خشونت» و «امپریالیسم» اشاره کرد.