سه گانه قوانین چارتین

سه‌گانه قوانین چارتین
عمرو عبدالحمید
فرشته مولائی
ناشر: نیماژ

کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» اثر عمرو عبدالحمید
در ادبیات جهانی بسیاری از رمان‌نویسان مکان یا زمانی به جز مکان و زمانی را که در آن قرار داشته‌اند برای روایت داستانی‌شان انتخاب کرده‌اند. برخی نویسندگان، به دلیل وضعیت سیاسی و اجتماعی موجود، وقتی خواسته‌اند تصویری انتقادی از جهان اطراف‌شان به دست دهند مجبور بوده‌اند به سراغ گذشته بروند تا با تغییر زمان و مکان امکان انتشار داستان‌شان را پیدا کنند. برخی نویسندگان هم به دلایل متفاوت مکان‌هایی خیالی را در داستان‌هایشان خلق کرده‌اند که از اساس وجود خارجی نداشته‌اند. شاید یکی از مشهورترین مکان‌های خیالی تاریخ رمان، یاکناپاتافای داستان‌های فاکنر باشد. مکان خیالی «صد سال تنهایی» مارکز، ماکاندو، نیز یکی دیگر از مشهورترین سرزمین‌های خیالی ادبیات است. عمرو عبدالحمید، رمان‌نویس مصری، در کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» یکی دیگر از مکان‌های خیالی ادبیات را خلق کرده است.
کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین»، همان‌طور که از نامش هم برمی‌آید، سه‌گانه‌ای است با این عناوین: «قوانین چارتین»، «کوبش‌های شامو» و «امواج اکما». سه‌گانه‌ای که از منظر راویان مختلف روایت شده و داستان جنینی بی‌روح، عشقی پرشور، قدرت فاسد و آدم‌های گرفتار در ناکجاآبادی بیرون از زمان است.
رمان «سه‌گانه قوانین چارتین» پس از انتشار با استقبال زیادی روبرو شد و در طول یک سال بیش از شصت بار در مصر بازچاپ شد. این رمان همچنین به زبان‌های متعددی هم ترجمه شده است و خوانندگانی فراتر از مخاطبان جهان عرب داشته است. وضعیتی که عبدالحمید در «سه‌گانه قوانین چارتین» به تصویر کشیده می‌تواند به هر مکان دیگری در جهان شبیه باشد و او به نوعی وضعیت کلی حاکم بر بسیاری از جوامع را ترسیم کرده است.

مروری بر کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین»
کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» با سفر شروع می‌شود. رمان با روایت فاضل امین زیدان آغاز می‌شود. او دکتر پوست است و سه سال پیش از دانشگاه جنوب، واقع در جنوب ناحیه رود قدیم فارغ‌التحصیل شده است. او جوانی روستایی است با هزاران آرزو اما از بخت بد در جایی از جهان قرار داشته که در آن جایی برای آرزوها نیست.
مکانی که کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» در آن می‌گذرد جغرافیای فقر و جهل و ویرانی است؛ جایی است که چیزی در آن وجود ندارد. فاضل پیش از این برای پیدا کردن شغل به چند بیمارستان درخواست داده اما نتیجه‌ای به دست نیاورده و این وضعیت تمام مشاغل این منطقه است: «دولت نمی‌تواند حقوق کارمند جدید را پرداخت کند و حتی مردم هم نمی‌توانند حق ویزیت پزشکان را بدهند.» در چنین وضعیتی فاضل تصمیم می‌گیرد به جایی دیگر برود، اما به کجا؟ فاضل یک روز از دوستش می‌شنود که دولت قصد دارد تعدادی پزشک به غربی‌ترین نقطه کشور بفرستد، به جایی به نام «بنی عیسی» که فاضل نه تنها شناختی از آن ندارد بلکه تاکنون نامش را هم نشنیده است.
فاضل، شخصیت داستان «سه‌گانه قوانین چارتین»، از سر ناچاری مدارکش را برای رفتن به بنی عیسی می‌فرستد. او تنها متقاضی این سفر است و طبیعی است که درخواستش پذیرفته می‌شود. حالا او باید خودش را به قطاری جنگی برساند که از صحرای غربی به سمت رود قدیم می‌رود. این سفری است در میان سربازان که هرچه از آن می‌گذرد عجیب بودنش بیشتر نمایان می‌شود. اما بعدتر معلوم می‌شود که مقصد این سفر از خودش عجیب‌تر است. فاضل، پزشکی است که برای کار کردن به جایی رفته که به محض ورودش متوجه می‌شود هیچ مریضی به اینجا نخواهد آمد. «بن عیسی» از شهر فاضل ویران‌تر است و افراد زیادی در اینجا در فقر دست و پا می‌زنند. حاکم شهر به فاضل می‌گوید هیچ دستمزدی برای او وجود ندارد و او باید از مریض‌هایش ویزیت بگیرد؛ مریض‌هایی که درواقع وجود ندارند. فاضل ناامید از وضعیت تازه‌اش، تصمیم می‌گیرد به شهر خودش بازگردد اما انگار هیچ راهی به بیرون برایش وجود ندارد او به این مکان عجیب زنجیر شده است. در این بین بالاخره مریضی برایش پیدا می‌شود: دختری جوان که با ورودش داستان‌های عجیب دیگری پیش روی فاضل قرار می‌گیرند.
در رمان «سه‌گانه قوانین چارتین»، با قصه‌ای عاشقانه و موانع پیش روی آن هم مواجه می‌شویم. قسمت دوم رمان با عنوان «کوبش‌های شامو»، ادامه بخش اول رمان است. در اینجا شخصیت‌های دیگری هم به دستان اضافه شده‌اند و با ماجراهای آنها هم آشنا می‌شویم.
بخش سوم رمان «سه‌گانه قوانین چارتین»، روایت یک قیام است و تصویری از فساد قدرت‌ها. مفاهیمی مثل قدرت و طبقه در رمان «سه‌گانه قوانین چارتین» مورد توجه نویسنده‌ بوده‌اند.
مترجم کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» در بخشی از یادداشت کوتاهش نوشته که این اثر به ترسیم جهانی یگانه پرداخته و می‌توان آن را میان رئالیسم جادویی و فانتزی بزرگ‌سال دسته‌بندی کرد. رئالیسم جادویی و فانتزی بزرگ‌سال همیشه از ژانرهای ادبی پرطرفدار بوده‌اند و معمولا نویسندگان انگلیسی یا امریکای لاتین آثاری در این ژانرها می‌نویسند. عمرو عبدالحمید اما از نویسندگان جهان عرب است که در رمان «سه‌گانه قوانین چارتین» این ژانرهای ادبی را آزموده است.
در کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» با شهری خیالی روبرو هستیم که با قوانین و قواعدی سخت و غریب اداره می‌شود. این شهر خیالی با مناسبات عجیب‌اش می‌تواند نمادی از سنت‌های موحش باشد.
مترجم کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» نوشته که حرف اصلی این رمان حرف آزادگی است: «رها شدن از بندهای کهن بی‌سوادی و جهل و ساختن آینده‌ای برای نسل فردا که عشق در آن همان‌قدر اهمیت دارد که آگاهی و آموزش. ناکجاآبادی که عبدالحمید تصویر کرده همان‌قدر که مدرن و امروزی است، بدوی و غریب هم می‌نماید؛ و همان‌قدر که ملموس است، دور و نامتحمل هم به نظر می‌رسد.»
«سه‌گانه قوانین چارتین»، سومین اثر بلند عبدالحمید، داستانی است پر فراز و نشیب که به موضوع بدویت در جامعه‌های توسعه‌یافته مربوط است.

درباره عمرو عبدالحمید، نویسنده کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین»
عمرو عبدالحمید نویسنده و پزشک مصری است که در سال 1987 متولد شده است. او در دانشگاه منصوره مصر درس خوانده و متخصص گوش و حلق و بینی است. عمرو عبدالحمید امروز به عنوان یکی از نویسندگان پرفروش ادبیات جهان عرب شناخته می‌شود و به جر کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» دو رمان پرمخاطب دیگر هم نوشته است.

درباره ترجمه فارسی کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین»
کتاب «سه‌گانه قوانین چارتین» با ترجمه فرشته مولائی در نشر نیماژ منتشر شده است.
فرشته مولائی، متولد 1357، مترجم ایرانی است. «خاکستر سارایوو» و «پیشگو» از دیگر ترجمه‌های او به شمار می‌روند.