ریشه های جنگ جهانی دوم

کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» نوشتۀ ریچارد اُوِری
آیا جنگ جهانی دوم صرفاً برآمده از جاه‌طلبی‌های هیتلر بود و تقصیر این جنگ را یک‌سره باید گردن او انداخت. ریچارد اُوِری در کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»
بر این عقیده است که چنین نیست و مجموعه‌ای از عوامل مختلف که ریشه در مسائل و بحران‌ها و خواست‌ها و منافع کشورهای گوناگون داشتند، جنگ جهانی دوم را رقم زدند.
کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»، با عنوان اصلی The Origins of the Second World War، یک پژوهش تاریخی چندوجهی و موشکافانه دربارۀ جنگ دوم جهانی و علل بروز آن است.
متن اصلی کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» اولین بار در سال 1987 منتشر شده اما این کتاب، از تاریخ اولین چاپ تاکنون، چندبار ویرایش و بازبینی شده و با ویراست‌های جدید، تجدید چاپ شده است.
کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» کتابی مناسب برای پژوهشگران و علاقه‌مندانِ تاریخ جهان، به‌ویژه تاریخ قرن بیستم، است.

مروری بر کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»
ریچارد اُوِری، چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، در کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» بر این عقیده است که وقوع جنگ دوم جهانی، تنها تقصیر هیتلر و جاه‌طلبی‌های او نبود و عواملی دیگر، از جمله ضعف امپراتوری‌های بریتانیا و فرانسه و سیاست‌های جاه‌طلبانۀ ژاپن و ایتالیا، هم در بروز این جنگ موحش و ویرانگر دخیل بود.
در کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» هم شرحی تاریخی از جنگ جهانی دوم ارائه می‌شود و هم، با اتکا به اسناد و مدارکِ بسیار، این جنگ، به‌لحاظ اینکه چرا اتفاق افتاد و دلایل وقوع آن چه بود، مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد تا دریابیم به‌جز سیاست‌های جاه‌طلبانۀ هیتلر، چه عوامل دیگری آتش جنگ جهانی دوم را روشن کردند.
در کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» از وجوه اقتصادی، نظامی و سیاسی به تحلیل جنگ جهانی دوم و چرایی وقوع آن پرداخته شده است.
نویسنده در کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»، ضمن کندوکاو در علل وقوع جنگ دوم جهانی، از چگونگی درگیری امریکا و شوروی در این جنگ و نقشی که آن‌ها در جنگ جهانی دوم ایفا کردند و نیز از اینکه چگونه این دو کشور، بعد از پایان جنگ، به دو ابرقدرت جهانی بدل شدند، سخن می‌گوید.
کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» اسناد بسیاری را برای مطالعه دربارۀ تاریخ جنگ دوم جهانی در اختیار مخاطبان می‌گذارد؛ اسنادی که به‌کمک آن‌ها می‌توان درکی روشن‌تر از جنگ دوم جهانی و نقش کشورهای مختلف در این جنگ به دست آورد.
کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» از مقدمۀ دبیران مجموعه‌ای که متن اصلی این کتاب جزوی از آن بوده است، یادداشت‌های ناشر بر ویراست‌های چهارم و پنجم متن اصلی این کتاب، پیش‌گفتار نویسنده بر ویراست پنجم کتاب و پیش‌گفتار او بر ویراست‌های قبلی آن، گاه‌شمار رویدادهای مربوط به کتاب، معرفی شخصیت‌هایی که در تاریخ جنگ جهانی دوم حائز اهمیت هستند، اصطلاح‌نامه و نقشه‌های مرتبط با موضوع کتاب، هفت فصل که در سه بخش، با عنوان‌های «زمینه»، «تحلیل» و «ارزیابی»، تنظیم شده‌اند و بخشی مفصل، مختص اسناد مربوط به جنگ جهانی دوم، تشکیل شده است.
فصل‌های هفت‌گانۀ کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» عبارتند از: «شرح جنگ جهانی دوم»، «بحران بین‌المللی»، «رقابت در عرصۀ اقتصاد و امپراتوری»، «تسلیحات و سیاست داخلی»، «جنگ بر سر لهستان»، «از نبرد اروپا تا جنگ جهانی» و «جنگ هیتلر؟».
در بخشی از کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» می‌خوانید: «جنگ محصول بی‌ثباتی و بی‌اعتمادیِ واقعی یا خیالی در روابط میان کشورهاست. اسباب و عللِ کلی مجموعاً زمینه‌ای می‌سازد که به جنگ منتهی می‌شود. این علل کلی، بدین تعبیر، عوامل ارادی‌اند که بدون مداخلۀ آن‌ها آتش تهیۀ جنگ تأمین نمی‌گردد. عامل اصلیِ جنگ جهانی دوم صرفاً شخصِ هیتلر نبود. جنگ هم از دل کنش و واکنش عواملی برآمد که هیتلر در آن نقش داشت و هم حاصل علل کلیِ دیگری بود که به ایجاد بی‌ثباتی در نظام بین‌الملل مدد رساند.»

دربارۀ ریچارد اُوِری، نویسندۀ کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»
ریچارد جیمز اُوِری (Richard James Overy)، متولد 1947، مورخ بریتانیایی است. اُوِری نویسنده و ویراستار بیش از سی کتاب دربارۀ دیکتاتور‌های اروپا، جنگ جهانی دوم و تاریخ جنگ‌های هوایی است. او همچنین در سال 2007، به‌عنوان سردبیر «تاریخ کامل جهان» نشریۀ «تایمز»، پنجاه زمانِ کلیدیِ تاریخ جهان را انتخاب کرد و در سال 2021 به انتخاب اشیائی برای نمایش در نمایشگاه‌های جنگ جهانی دومِ موزۀ جنگ امپراتوری کمک کرد.
اُوِری تدریس تاریخ در دانشگاه‌ کمبریج، کالج کینگ لندن و دانشگاه اکستر را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.
از آثار ریچارد اُوِری می‌توان به کتاب‌های «دیکتاتورها: آلمان هیتلر و روسیۀ استالین» و «عصر بیمارگونه: بریتانیا میانِ جنگ‌ها» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم»
کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم» با ترجمه و مقدمۀ آرش کلانتری و همراه با یادداشتی از بابک محقق، ویراستار ترجمۀ کتاب‌های مجموعۀ «کارگاه تاریخ» نشر نی، که کتاب «ریشه‌های جنگ جهانی دوم هم جزوی از آن است، در نشر نی منتشر شده است.
آرش کلانتری، متولد 1350 در تهران، مترجم ایرانی است. او دارای لیسانس مترجمی زبان انگلیسی و دستیار دبیر مجموعۀ «کارگاه تاریخ» نشر نی است.
از ترجمه‌های آرش کلانتری می‌توان به کتاب‌های «هیتلر و ظهور حزب نازی» و «برش‌های کوتاه: گپ‌وگفت سینمایی» اشاره کرد.