حیات چیست

کتاب «حیات چیست؟» اثر پل نرس
شرح پنج ایدۀ بزرگ در زیست‌شناسی که مبناهای سازوکار حیات هستند. کتاب «حیات چیست: پنج ایدۀ بزرگ در زیست‌شناسی»، با عنوان اصلی What Is Life: Five Great Ideas in Biology، کتابی است برای همۀ کسانی که کنجکاوند سازوکار حیات را بدانند اما کتاب‌های خیلی تخصصیِ زیست‌شناسی را سنگین می‌یابند و می‌ترسند طرف این دست کتاب‌ها بروند.
پل نرس، که دانشمندی برجسته و برندۀ جایزۀ نوبل است، در کتاب «حیات چیست؟» حیات و پنج ایدۀ اصلی و برسازنده و پیش‌برندۀ آن را به زبانی ساده شرح می‌دهد.
کتاب «حیات چیست؟» سفری است جذاب به قلمرو گستردۀ حیات و همراهی با دانشمندان در فرایند کشف سازوکار و قوانین آن.
پل نرس در کتاب «حیات چیست؟» تجربه‌های عملی و آزمایشگاهی خود و ماحصل مطالعاتش درباب منشاء و سازوکار حیات و نیز ماحصل آزمایشات و کشفیات دانشمندان دیگر در این زمینه را در اختیار ما می‌گذارد و ما را در جریان کشفیاتی که در زمینۀ حیات و ماهیت و نحوۀ عملکرد آن صورت گرفته است قرار می‌دهد. او همچنین در کتاب «حیات چیست؟» به ما می‌آموزد که چگونه با دانستن دربارۀ سازوکار حیات و عواملی که حیات را امکان‌پذیر می‌کنند و آگاهی به فرایند حیات، از حیات خود و سایر موجودات کرۀ زمین محافظت کنیم.
کتاب «حیات چیست؟» به ما نشان می‌دهد که ما موجودات گوناگون و متنوع روی کرۀ زمین، به‌رغم آنچه شاید در ظاهر به‌نظر بیاید، همگی به یکدیگر پیوسته‌ و باهم خویشاوندیم.
کتاب «حیات چیست؟» از آن دست کتاب‌های علمی است که مخاطبان غیرمتخصص اما علاقه‌مند به زیست‌شناسی و ژنتیک و تکامل به‌راحتی می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.
متن اصلی کتاب «حیات چیست؟» اولین بار در سال 2021 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «حیات چیست؟»
چنانکه پیش‌تر اشاره شد پل نرس در کتاب «حیات چیست؟» از پنج ایدۀ بزرگی سخن می‌گوید که سازوکار حیات را شکل می‌دهند. این پنج ایده عبارتند از: سلول، ژن، تکامل از طریق انتخاب طبیعی، حیات به‌مثابۀ شیمی و حیات به‌مثابۀ اطلاعات.
پنج ایده‌ای که نرس در کتاب «حیات چیست؟» به‌عنوان ایده‌هایی که حیات را توضیح می‌دهند و سازوکار آن را شکل می‌دهند به آن‌ها پرداخته و شرحشان داده است پله‌پله ما را به درک معمای حیات و گشودن گره از این معما نزدیک می‌کنند و چگونگی عملکرد حیات را به ما می‌شناسانند. نرس در کتاب «حیات چیست؟» از منشاء و اهمیت این ایده‌ها سخن می‌گوید و از نحوۀ عملکردشان و از اینکه این ایده‌ها چطور بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و چگونه همچنان در حال تغییرند و همچنان، با کشفیاتِ جدیدِ دانشمندان، پیشرفت می‌کنند.
در کتاب «حیات چیست؟» از تکامل از طریق انتخاب طبیعی، نقش سلول‌ها به‌عنوان نمودهای جسمانیت حیات و موجودات زنده به‌مثابۀ ماشین‌های شیمیایی و فیزیکی و اطلاعاتی سخن رفته و از اینکه این‌ها هر یک چگونه حیات را پدید می‌آورند و پیش می‌برند و چطور بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و موجودات زنده چگونه از طریق پنج ایده‌ای که در کتاب از آن‌ها سخن رفته است به‌صورت یک کل هدفمند عمل می‌کنند.
پل نرس در کتاب «حیات چیست؟» از تجربه‌ها و کشفیات زیست‌شناختی خودش سخن می‌گوید و از اینکه اولین بار چه چیز او را به این برانگیخت که به‌طور جدی به زیست‌شناسی فکر کند. او همچنین از کشفیات دانشمندان دیگر در زمینۀ حیات سخن می‌گوید و این‌گونه ما را در لذت کشف رازهای حیات با خودش و دیگر دانشمندان سهیم می‌کند.
کتاب «حیات چیست؟» دعوتی است به اندیشیدن درباب چگونگی آغاز حیات بر روی زمین و تصور اینکه در جایی دیگر از جهان چگونه حیاتی امکان‌پذیر می‌نماید.
کتاب «حیات چیست؟» به ما می‌گوید که ما انسان‌ها که براساس آنچه تاکنون یافته شده تنها موجوداتی هستیم که می‌توانیم سازوکار حیات را دریابیم و درباره‌اش فکر کنیم، به‌دلیل همین ویژگی مسئولیتی در قبال حیات داریم و باید از حیات خودمان و همۀ موجودات روی زمین مراقبت کنیم و برای انجام درست این مسئولیت هم لازم است که به سازوکار حیات آگاه باشیم.
کتاب «حیات چیست؟» از خویشاوندی و ربط و نسبتِ موجودات متنوع روی کرۀ زمین با یکدیگر سخن می‌گوید و از پیوندی که میان همۀ ما موجودات برقرار است.
کتاب «حیات چیست؟» از مقدمه، پنج فصل و دو بخش با عنوان‌های «تغییر جهان» و «حیات چیست؟» تشکیل شده است.
فصل‌های پنج‌گانۀ کتاب «حیات چیست؟» عبارتند از: «سلول: اتم زیست‌شناسی»، «ژن: آزمون زمان»، «تکامل به‌وسیلۀ انتخاب طبیعی: تصادف و ضرورت»، «حیات همچون شیمی: نظم از دل آشوب» و «حیات همچون اطلاعات: عمل کردن همچون کلِ واحد».

دربارۀ پل نرس، نویسندۀ کتاب «حیات چیست؟»
سِر پل ماکسیم نرس (Sir Paul Maxime)، متولد 1949، ژنتیک‌شناس انگلیسی است. او در سال 2001، به‌همراه لیلاند هارتول و تیم هانت، نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را به‌خاطر کشف مولکول‌های پروتئینی که کار کنترل تقسیم سلول‌ها در چرخۀ سلولی را به‌عهده دارند دریافت کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «حیات چیست؟»
کتاب «حیات چیست: پنج ایدۀ بزرگ در زیست‌شناسی» با ترجمه و مقدمۀ کاوه فیض‌اللهی، همراه با یادداشتی در معرفی نویسنده، در نشر نو منتشر شده است.
کاوه فیض‌اللهی، متولد 1356، روزنامه‌نگار حوزۀ علم، مترجم و جانورشناس ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «فلسفۀ پرندگان»، «تکامل شگفت‌انگیز»، «یاد جنگل دور: فرضیۀ ساوانا و انتخاب زیستگاه در انسان»، «در جست‌وجوی طبیعت: غریزۀ زیست‌گرایی»، «فلسفۀ زیست‌شناسی» و «چگونه گورخر راه‌راه شد و سایر داستان‌های داروینی من‌درآوردی» اشاره کرد.
از کتاب «حیات چیست؟» ترجمۀ فارسی دیگری هم، با عنوان «حیات چیست: پنج مفهوم بزرگ در علم زیست‌شناسی»، موجود است که مترجم آن آرمان نیسی و ناشرش انتشارات مازیار است.