دایی وانیا

دایی وانیا
چگونه می‌توان از ملال، ابتذال، میانمایگی و دلزدگی شاهکاری فراموش‌نشدنی آفرید؟ آنتون پاولویچ چخوف یکی از نویسندگانی است که پاسخ این پرسش را در دست دارد و نمایشنامه «دایی وانیا» یکی از نمونه‌هایی است که توانایی او را در خلق شاهکار از امور پیش پا افتاده به رخ می‌کشد. چخوف استاد کشف عمیق‌ترین و بنیادی‌ترین رنج‌ها و بحران‌ها و مسائل انسانی در روابط و مناسبات به ظاهر معمولی و عادی زندگی روزمره است. او در این مناسبات زوال و دلزدگی و اندوه عمیق را می‌بیند و تشخیص می‌دهد و همچنین عشق و شفقت و خشونت و بی‌مهری را. «دایی وانیا»، به عنوان یکی از بهترین‌ آثار نمایشی چخوف و یکی از شاهکارهای کلاسیک ادبیات نمایشی جهان، واجد تمامی این ویژگی‌هاست. چخوف در این نمایشنامه، با طنزی تلخ و آمیخته به شفقت، داستان خانواده‌ای گرفتار بحران را روایت می‌کند. سربریاکوف، یکی از شخصیت‌های اصلی این نمایشنامه، فرهیخته‌ای میانمایه است که ملکی از همسر اولش به او رسیده است. این ملک را دایی وانیا و سونیا، برادرزن و دختر سربریاکوف، با رنج بسیار، اداره می‌کنند و سربریاکوف از دسترنج آن‌ها روزگار می‌گذراند و بی‌آنکه خود در اداره ملکش نقشی داشته باشد برای سونیا و دایی وانیا در باب فضیلت کار کردن داد سخن می‌دهد. سربریاکوف با زنی جوان به نام یلنا ازدواج کرده و حضور او و زن جوانش در ملک موروثی، تنش و بحران نمایش را رقم می‌زند.
ترجمه هوشنگ پیرنظر از نمایشنامه «دایی وانیا» در انتشارات قطره منتشر شده است.
درباره نویسنده: آنتون پاولویچ چخوف (1904 – 1860)، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و پزشک اهل روسیه.