مناظره رورتی و سرل همراه با دو جستار دیگر درباره نسبی گرایی

کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل، همراه با دو جستار دیگر دربارۀ نسبی‌انگاری»
بحثی میان دو فیلسوف دربارۀ حقیقت و زبان و مسائل فلسفۀ معاصر. کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل، همراه با دو جستار دیگر دربارۀ نسبی‌انگاری» ماحصل روبه‌روی هم قرار گرفتن و مناظرۀ ریچارد رورتی و جان سرل است.
پیشینۀ مناظرۀ رورتی و سرل به مقاله‌ای برمی‌گردد که در سال 1993، با عنوان «عقلانیت و واقع‌گرایی، چه چیزی در مخاطره است؟»، از جان سرل منتشر شد. مقالۀ سرل، ریچارد رورتی را به نوشتن پاسخی واداشت. این پاسخ در سال 1994 در مقاله‌ای با عنوان «آیا آزادی آکادمیک پیش‌فرض‌های فلسفی دارد؟» منتشر شد و این دو مقاله باب بحث‌های بیشتر میان دو فیلسوف را گشود و سرانجام منجر به مناظره‌ای شد که متن آن در کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل» آمده است.
کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل» ماحصل مناظره‌ای است که ریچارد رورتی و جان سرل در سال 1997 انجام داده‌اند.

مروری بر کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل»
کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل» درواقع مواجهۀ دو رویکرد فلسفی ریشه‌دار در تاریخ فلسفه است و دو طرف مناظره، هر یک نمایندگان یکی از آن دو رویکرد هستند. یکی از این دو رویکرد، برآمده از نسبی‌نگری سقراطی است و دیگری از تبار مطلق‌انگاری پروتاگوراسی.
یکی از موضوعات مورد مناقشۀ دو فیلسوف در کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل» رویکرد حاکم بر فلسفه در دانشگاه‌های امریکا در دورانی که مناظره در آن انجام شده، یعنی اواخر قرن بیستم، است. جان سرل سخت نگران از دست رفتن سنت عقلانیت غربی در دانشگاه‌های فلسفه در امریکا و غلبۀ نسبی‌نگری پست‌مدرنیستی در این دانشگاه‌هاست اما به ‌نظر می‌رسد که ریچارد رورتی چندان از این بابت نگران نیست و قضیه را به اندازۀ سرل، حاد نمی‌بیند و معتقد است خطر آن‌قدر جدی نیست که باعث نگرانی شود.
رورتی همچنین، به‌دلیل اینکه در دفاع سرل از سنت‌ فلسفی تثبیت‌شده در دانشگاه‌ها نوعی جزم‌اندیشی و بت‌‌سازیِ غیرتاریخی از این سنت را یافته بود، به مخالفت با این دیدگاه سرل می‌پردازد.
اما یکی از مباحث مهم مطرح در کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل» بحث دو فیلسوف دربارۀ حقیقت و مطابقت صدق است و بحث در این باب که آیا زبان لزوماً با آنچه به‌عنوان حقیقت وجود دارد منطبق است و زبان را توان دستیابی به حقیقت هست یا نه؟
در کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل»، علاوه بر متن مناظرۀ دو فیلسوف، دو جستار نیز دربارۀ نسبی‌انگاری آمده است.
در بخشی از کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل»، ریچارد رورتی دربارۀ اختلاف نظرش با جان سرل دربارۀ مطابقت صدق و نیز دربارۀ اینکه پست‌مدرنیسم، که سرل از آن انتقاد کرده است، پدیده‌ای نوظهور نیست می‌گوید: «پدیدۀ پست‌مدرنیسم – از منظر مفاهیم محض فلسفی و به‌عنوان طرد این انگاره که واقعیت سرشتی ذاتی دارد و باورهای صادق با این سرشت مطابقت دارند یا آن را به‌درستی بازمی‌نمایانند – چیزی نوظهور نیست. پست‌مدرنیسم پیش‌تر به دست نیچه، ویلیام جیمز، و جان دیویی در نوشته‌های دو دهۀ آخر قرن نوزدهم و دو دهۀ نخست قرن بیستم به‌صراحت عرضه شده است. دیویی اصلاح‌گر سیاسی‌ای چپ‌گرا بود و منتقدانش او را به منحرف کردن [آرمان‌های] آموزش‌وپرورش به‌سوی اهداف چپ‌گرایانه و همچنین تضعیف تمدن به‌واسطۀ تضعیف نظریۀ مطابقت صدق متهم می‌کردند. من فکر نمی‌کنم اختلاف‌نظرهای جان و من درواقع با اختلاف‌نظرهای دیویی و مخالفانش در چند دهۀ آغازین این قرن آن‌چنان تفاوتی داشته باشد.»
کتاب «مناظرۀ رورتی و سرل، همراه با دو جستار دیگر دربارۀ نسبی‌انگاری» با ترجمۀ بعثت علمی در نشر کرگدن منتشر شده است.

دربارۀ ریچارد رورتی و جان سرل
ریچارد مک‌کی رورتی (Richard McKay Rorty)، متولد 1931 و درگذشته به سال 2007، فیلسوف امریکایی است. یکی از اندیشه‌های محوری رورتی دربارۀ رابطۀ دانش و زبان است. به‌اعتقاد او دانش یک امر درونی، زبانی، تاریخی و وابسته به زمان و مکانی مشخص در تاریخ است و از آنجا که زبان، امری تاریخی و موقتی است و ما حقیقت را از طریق زبان درک می‌کنیم، پس ادراک ما از حقیقت نیز امری وابسته به زمان و مکان است. از آثار ریچارد رورتی می‌توان به کتاب‌های «فلسفه و آینه‌ی طبیعت»، «پیشامد، بازی، و همبستگی» و «فلسفه و امید اجتماعی» اشاره کرد.

جان راجرز سرل (John Rogers Searle)، متولد 1932، فیلسوف امریکایی است. شهرت جان سرل بابت نظریاتش در زمینۀ فلسفۀ زبان، فلسفۀ ذهن و فلسفۀ اجتماعی است. از آثار او می‌توان به کتاب‌های «راز آگاهی»، «ساخت واقعیت اجتماعی» و «درآمدی کوتاه به ذهن» اشاره کرد.