ماکیاوللی برای همه

کتاب «ماکیاوللی برای همه» نوشتۀ پاتریک بوشرون
شرح زندگی و آثار و اندیشه‌های نیکولو ماکیاوللی به زبانی ساده و جذاب. کتاب «ماکیاوللی برای همه: فیلسوف روزهای دشوار»، با عنوان اصلی Un été avec Machiavel، دریچه‌ای است به دنیای فیلسوفی که «پدر اندیشۀ سیاسی مدرن» لقب گرفته است.
پاتریک بوشرون در کتاب «ماکیاوللی برای همه»، چنانکه در مقدمۀ لی‌لا سازگار بر ترجمۀ فارسی این کتاب اشاره شده است، با نگاهی نو به تحلیل آثار و اندیشه‌های نیکولو ماکیاوللی می‌پردازد.
کتاب «ماکیاوللی برای همه» ماحصل سخنرانی‌هایی است که پاتریک بوشرون در سال 2016، با عنوان «تابستانی با ماکیاوللی»، در بخش فرهنگی رادیوی فرانسه ارائه داده است. کتابِ برآمده از این سخنرانی‌ها نیز با همین عنوان به زبان فرانسوی منتشر شده اما عنوان کتاب در ترجمۀ فارسی، به‌دلیلی که مترجم در مقدمۀ این ترجمه توضیح داده، به «ماکیاوللی برای همه: فیلسوف روزهای دشوار» تغییر کرده است.
کتاب «ماکیاوللی برای همه» به‌دلیل زبان ساده‌ای که دارد، فتح بابی مناسب برای آشنایی با ماکیاوللی و آثار و افکار اوست و چشم‌اندازی تازه و متفاوت را به روی افکار این فیلسوف سیاسی مهم و معروف تاریخ فلسفۀ سیاسی می‌گشاید.
کتاب «ماکیاوللی برای همه» همچنین ما را به این مهم توجه می‌دهد که آثار ماکیاوللی از جمله آثاری‌اند که باوجود گذر زمان رنگ کهنگی به خود نگرفته‌اند و هنوز تازگی و طراوت خود را حفظ کرده‌اند و خواندنشان همچنان ضروری است.

مروری بر کتاب «ماکیاوللی برای همه»
نیکولو ماکیاوللی، طبق باورهای مرسوم دربارۀ او، فیلسوف خوشنامی نیست. پاتریک بوشرون اما در کتاب «ماکیاوللی برای همه» دیدگاهی خلاف باور رایج دربارۀ ماکیاوللی و اندیشه‌های او ارائه داده است.
تحلیل بوشرون از اندیشه‌های ماکیاوللی در کتاب «ماکیاوللی برای همه» برمبنای مطالعۀ کتاب بسیار مشهور او، «شهریار»، و نیز آثار دیگر ماکیاوللی است. او در این کتاب حتی نمایشنامه‌های طنزآمیز ماکیاوللی و نیز نامه‌های او را هم مورد توجه قرار داده است.
بوشرون در کتاب «ماکیاوللی برای همه» علاوه بر اندیشه‌های ماکیاوللی، به معرفی زمینه‌ای که این اندیشه‌ها در آن پدید آمد و عرضه شد نیز می‌پردازد. از جمله اهداف او از نگارش این کتاب، چنانکه در مقدمۀ لی‌لا سازگار بر ترجمۀ فارسی آن توضیح داده شده، این بوده که به این پرسش پاسخ دهد که «ماکیاوللی شهریار را با چه نیتی نوشت. آیا به‌راستی می‌خواست به شهریاران درس نیرنگ‌بازی بدهد، یا در پی آن بود که شیوه‌های نیرنگ‌بازی شهریاران را به مردم بنمایاند؟»
کتاب «ماکیاوللی برای همه» از سی فصل که در شش بخش به نام‌های «جوانی»، «زمان عمل»، «پس از مصیبت»، «شیوۀ نگارش»، «جمهوری نفاق‌ها» و «هرگز دیر نیست» تنظیم شده‌اند و یک پی‌گفتار تشکیل شده است.
فصل‌های سی‌گانۀ کتاب «ماکیاوللی برای همه» عبارتند از: «فصل‌ها»، «ماکیاولیسم»، «1469، زمانه دور دگر می‌زند»، «بلندپروازی پدر»، «تاریخِ کتابی خطرناک»، «ناگهان ساونارولا»، «مردی جوان در سیاست»، «سفر»، «زبان تند و تیز و قاطع»، «کودتا»، «نامه‌ای از تبعید»، «شهریار را چگونه بخوانیم؟»، «کشورگشایی و حفظ قدرت»، «ستم‌پیشگی در سیاست»، «وضعیت اضطراری»، «کمدی قدرت»، «ماکیاوللی شوخ»، «سیاست پرده‌دری»، «جسارت به‌کارگیری واژه‌ها»، «هنر سیاسی موضع‌گیری»، «جمهوری چیست؟»، «در ستایش اختلاف نظر»، «جنگاوران»، «خشونت در سیاست»، «هدف وسیله را توجیه نمی‌کند»، «نگارش تاریخ»، «آیا خیلی دیر شده است؟»، «پایان دنیا»، «کالبدشناسی این شبح» و «فیلسوف روزهای دشوار».
در بخشی از کتاب «ماکیاوللی برای همه» می‌خوانید: «مکتب دانته، مکتب کافکا، مکتب ساد، مکتب ماکیاوللی. امتیاز دلگرم‌کننده‌ای نیست که نامگذاری مکتبی بر اساس نام کسی مایۀ هراس همگانی شود. امیل لیتره در برابر مدخل "ماکیاوللی" در فرهنگ خود این معرفی نه‌چندان خوشایند را آورده است: "نویسندۀ فلورانسی سدۀ شانزدهم که نظریه‌ای دربارۀ کاربرد خشونت و استبداد مستبدان کوچک ایتالیا ارائه داد،" ولی مفهومی مجازی هم به آن افزوده است: "هر دولتمرد بی‌وجدان"؛ مثال: "ماکیاوللی‌هایی که بر سرنوشت ما فرمان می‌رانند."
با نسبت دادن این مفهوم عجیب به نام ماکیاوللی، لیتره کار غریبی کرد، ولی این کاری بود که در خود تاریخ هم انجام گرفت. ماکیاولیسم آن چیزی است که بین ماکیاوللی و ما می‌گذرد. در واقع او چهرۀ شیطانی سیاست را آشکار می‌کند و به نمایش می‌‌گذارد. همان چهرۀ نفرت‌انگیزی که نمی‌خواهیم با آن روبه‌رو شویم، ولی در عین حال چشم بستن بر آن هم دشوار است. کسی که در سال 1469 در فلورانس به دنیا آمد و در سال 1527 در رُم چشم از جهان فرو بست و نیکولو ماکیاوللی نام داشت و در پس همان نقاب پنهان شده بود.
ماکیاولیسم آموزۀ ماکیاوللی نبود، بلکه آموزه‌ای بود که بدخواه‌ترین رقبایش به او نسبت دادند. روی‌هم‌رفته ماکیاولیسم ابداعی ضدماکیاوللی بود.»

دربارۀ پاتریک بوشرون، نویسندۀ کتاب «ماکیاوللی برای همه»
پاتریک بوشرون (Patrick Boucheron)، متولد 1965، استاد دانشگاه و مورخ فرانسوی است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «ماکیاوللی برای همه»
کتاب «ماکیاوللی برای همه: فیلسوف روزهای دشوار» با ترجمه و مقدمۀ لی‌لا سازگار در نشر نو منتشر شده است.
لی‌لا سازگار، متولد 1328 در تهران، مترجم ایرانی است. سازگار تحصیلکردۀ علوم سیاسی در دانشگاه تهران است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «خون دیگران»، «راهنمای نگارش تاریخ»، «سنت روشنفکری در غرب، از لئوناردو تا هگل» و «آثار بزرگ سیاسی، از ماکیاوللی تا روزگار ما» اشاره کرد.