سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک

کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» اثر کلود فردریک باستیاترجمه اسماعیل غروی، نشر ثالث
جستارهایی از یکی از چهره‌های شناخته شده مدافع بازار آزاد و مالکیت خصوصی. کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»، همان‌طور که از عنوانش هم برمی‌آید، شامل سه متن مهم از کلود فردریک باستیا است که در آنها بخشی از مهم‌ترین ایده‌ها و نظریه‌های او بازتاب یافته است.
آزادی و اقتصاد دو دغدغه اصلی کلود فردریک باستیا بودند و این دغدغه‌ها در کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» نیز دیده می‌شود.
آثار باستیا همچنان متونی قابل توجه و قابل بحث‌اند و او هنوز برای بسیاری از اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد چهره‌ای مهم به شمار می‌رود. در کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» با گزیده‌ای از بهترین جستارهای باستیا روبرو هستیم.

مروری بر کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»
«حکومت»، «قانون» و «آنچه دیده می‌شود و آنچه دیده نمی‌شود» عناوین سه جستار از کلود فردریک باستیا هستند که در کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» گردآمده‌اند.
فردریک باستیا اندیشمند لیبرال کلاسیک فرانسوی قرن نوزدهم است. نوشته‌های او و از جمله آنچه در کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» آمده یکی از بهترین منابع بری شناخت فلسفه لیبرالیسم کلاسیک است.
فردریک باستیا سبک نویسندگی مخصوص به خود داشت و این ویژگی در کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» نیز دیده می‌شود.
مترجم کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» در ابتدای کتاب یادداشتی نوشته و در آغاز آن، این پرسش را مطرح کرده که چرا باستیا به عنوان نویسنده‌ای لیبرال که در قرن نوزدهم می‌زیست باید برایمان مهم باشد؟ او پرسش‌های دیگری هم مطرح کرده: چرا نوشته‌های او و امثال او چراغ راهی مخصوصا برای انسان اروپایی پس از او نشد؟ چرا به ویژه در قرن بعدی، به توصیه‌ها و رهنمود‌های این طیف از متفکران کاملا پشت پا زده شد و سده‌ای سراسر خونین به بار آورد؟
مترجم کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» در پاسخ به این پرسش‌ها نوشته که کلود فردریک باستیا پاسخ‌هایی شگفت‌آور در آثارش به جا گذاشته است: «او که از اتفاقات و فجایع خونین 1789 و انقلاب‌های ناموفق پس از آن متحیر بود، به دنبال یافتن پاسخ برای پرسش‌های بنیادینی برآمد که در کمال ناباوری، ذهن انسان معاصر را نیز مانند او به خود مشغول کرده‌اند. به این ترتیب، او مطالعه تطبیقی‌اش را از دوران باستان آغاز می‌کند و تا زمان معاصر خویش پیش می‌آید. باستیا در بررسی‌هایش به ویژه از اقتصاددان‌های فرانسوی و بریتانیایی طرفدار تجارت آزاد، متفکران لیبرال کلاسیک و نیز مشی و مرام پدران بنیانگذار ایالات متحد امریکا در شیوه حکومتداری تاثیر می‌پذیرد و نمود این تاثیرپذیری را می‌توان در آثارش مشاهده کرد.»
کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» کتابی کوچک است که سه متن مهم و جسورانه از باستیا را دربرگرفته است. در ساله اول که «حکومت» نام دارد، او به روشی متفاوت از جریان غالب دورانش به شرح شیوه صحیح و معقول حکومت‌داری از منظر خودش پرداخته است. او در این رساله نقدی لیبرالیستی از انقلاب‌های 1789 و 1848 فرانسه به دست داده است.
رساله دوم کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»، «قانون» نام دارد و به قول مترجم کتاب این اوج شاهکار نویسندگی باستیا است. او در اینجا به دشمنان لیرالیسم حمله می‌کند و زبانی که در این رساله به کار گرفته جدلی و گزنده است.
متن پایانی کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»، در زمینه اقتصاد سیاسی نوشته شده و نشان می‌دهد که هر سیاست اقتصادی دو وجه دارد که متضاد با هم‌اند و باستیا در رساله «آنچه دیده می‌شود و آنچه دیده نمی‌شود» به تشریح این دوجه پرداخته است: «این رساله به ما می‌آموزد که هر سیاست اقتصادی دو رو دارد که حکام و کاسبان سیاسی آن روی زیبا و دلکش را به مردم نشان می‌دهند و روی زشت و خانمان‌سوزش را از نظرها پنهان می‌کنند و با در بوق و کرنا کردن روی زیبا مردم را با آن سیاست‌ها همراه می‌کنند تا خودشان در قدرت بمانند و منافع صاحیبان امتیاز را تامین کنند.»

درباره کلود فردریک باستیا نویسنده کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»
کلود فردریک باستیا در 29 ژوئن 1801 در بایون فرانسه متولد شد و در سال 1850 درگذشت. او به عنوان اقتصاددان، نویسنده و روزنامه‌نگار شناخته می‌شود و نقش مهمی در جریان تجارت آزاد اروپای قاره‌ای در قرن نوزدهم داشت. در تاریخ اقتصاد از او به عنوان رساله‌نویسی بزرگ یاد می‌شود و حتی برخی او را با عنوان باهوش‌ترین روزنامه‌نگار اقتصادی نامیده‌اند. باستیا مدافع بازار آزاد و مالکیت خصوصی و دولت کوچک بود. تفکر او از آثار کسانی چون آدام اسمیت و اقتصاددانان فرانسوی مدافع بازار آزاد مثل فرانسوا کنه، ژان باتیست سه، شارل کنت و ریشار کانتیون تاثیر گرفته بود.
کلود فردریک باستیا در ده‌سالگی پدر و مادرش را از دست داد و پدربزرگ و مادربزگرش او را بزرگ کردند. او خیلی زود وارد بازار کار شد. مرگ پدربزرگش در بیست و پنج سالگی‌اش سبب شد که او ملک خانوادگی‌شان را به ارث ببرد. او کشاورز شد و از آن به بعد او توانست وقتش را صرف علایقش کند. او پرمطالعه بود و کتاب‌هایی در زمینه‌های مختلف می‌خواند. پس از انقلاب 1820 فرانسه، باستیا فعالیت‌های سیاسی‌اش را شروع کرد و در سال 1831 به عنوان قاضی صلح انتخاب شد. یک سال پس از آن نیز به عضویت شورای عمومی درآمد. باستیا پس از انقلاب 1848 به عضویت مجلس قانونگذاری ملی انتخاب شد. او نویسندگی را از دهه 1830 به شکل پراکنده شروع کرد اما از 1844 به شکل جدی‌تری به نوشتن و انتشار آثارش پرداخت.

درباره ترجمه کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک»
کتاب «سه رساله: جستارهایی درباره لیبرالیسم کلاسیک» با اسماعیل غروی توسط نشر ثالث منتشر شده است.
اسماعیل غروی، متولد 1369، مترجم ایرانی است. کتاب «محافظه‌کاری امریکایی» دیگر ترجمه اوست.