پدران بنیان گذار ایران جدید: میرزافتحعلی آخوندزاده

کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» به‌کوشش فرهاد سلیمان‌نژاد و به‌قلم جمعی از نویسندگان
کتابی دربارۀ اندیشه‌ها و میراث فکری یکی از بنیانگذاران ایران جدید. کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» دومین کتاب از مجموعه‌ای با عنوان «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» است که دبیری آن را فرهاد سلیمان‌نژاد به‌عهده دارد.
مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» مجموعه‌ای است که با رویکرد معرفی و شناساندن دستاوردهای روشنفکران ایرانیِ پیش از دهۀ 1320 خورشیدی و نیز نگاه نقادانه به دیدگاه‌های آن‌ها فراهم آمده است.
این روشنفکران، چنانکه فرهاد سلیمان‌نژاد در مقدمۀ کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» توضیح داده است، کسانی هستند که سنگ بنای تجدد در ایران را گذاشتند و این پروژه را پیش بردند و ایران مدرن را پایه گذاشتند.
ویژگی روشنفکرانی که در مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید»، از جمله کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده»، به افکار و اندیشه‌های آن‌ها و دستاوردهایشان پرداخته شده است، چنانکه فرهاد سلیمان‌نژاد در مقدمه‌اش بر همین کتاب توضیح می‌دهد، ایران‌دوستی است. آن‌ها، فارغ از هر مرام و مشربی، پیشرفت ایران را می‌خواسته‌اند و برای آن می‌کوشیده‌اند.
در مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» از میراث روشنفکرانی سخن رفته است که از عصر ناصرالدین‌شاه تا دوران مشروطه و نیز در ابتدای دوران پهلوی اول، در آوردن اندیشۀ سیاسی مدرن به ایران و مدرن‌سازی این کشور و پایه‌گذاری نهادهای مدرن در آن کوشیدند. رویکرد این مجموعه، از جمله کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده»، این است که دستاوردهای مثبت این روشنفکران، که امروز نیز به کار می‌آید، معرفی و شناخته شود و نیز وجوه قابل نقد اندیشه‌ها و اقدامات آنان با نگاهی نقادانه مورد بررسی قرار گیرد و همچنین مسائلی که ما در ایران امروز با آن‌ها مواجهیم، در پرتو مباحث فکری گذشته، مورد تأمل قرار گیرد.
کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» شامل مقالاتی از پژوهشگران و متخصصانی است که هر یک به وجهی از میراث فکری میرزا فتحعلی آخوندزاده پرداخته‌اند.

مروری بر کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده»
چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» دومین کتاب از مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» است.
کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» با مقدمه‌ای از فرهاد سلیمان‌نژاد درباب مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» آغاز می‌شود. در این مقدمه همچنین توضیحاتی دربارۀ کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» و جنبه‌هایی از افکار میرزا فتحعلی آخوندزاده ارائه شده است.
سلیمان‌نژاد در بخشی مقدمۀ کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» دیدگاه آن دسته از کسانی را که آخوندزاده را اسلام‌ستیز معرفی کرده‌اند مورد نقد قرار می‌دهد و و رد می‌کند و با مرور دیدگاه‌های آخوندزاده دربارۀ دین، استدلال می‌کند که او اسلام‌ستیز نبوده است.
کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» از ده مقاله از پژوهشگران مختلف دربارۀ آخوندزاده و زندگی و اندیشه‌های او تشکیل شده است. در مقالات این کتاب، با نگاهی نقادانه به جنبه‌هایی گوناگون از میراث فکری میرزا فتحعلی آخوندزاده پرداخته شده و بخش‌ عمده‌ای از این میراث فکری به ما معرفی شده و نیز مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
مقالات ده‌گانۀ کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» عبارتند از: «درآمدی بر تمثیلات میرزا فتحعلی آخوندزاده» نوشتۀ حسن جوادی، «آخوندزاده، ایران‌گرایی و ناسیونالیسم» نوشتۀ صادق سجادی، «ملل‌ونحل‌شناسی پیشااسلامی میرزا فتحعلی آخوندزاده» نوشتۀ ربکا گولد، «بزرگداشت آخوندزاده در سال 1911 در باکو: ناسیونالیست‌کردن یک شخصیت جهان‌روا توسط روشنفکران جمهوری آذربایجان» نوشتۀ کلسی رایس، «دین‌ستیزی در نقاب اصلاح دین: پروتستانتیسم اسلامی آخوندزاده در بوته‌ی نقد» نوشتۀ عنایت‌الله شفق، «برانداز بی‌نقاب، برانداز نقاب‌دار: بحثی در شیوه‌ی تجددطلبی آخوندزاده و مستشارالدوله از رهگذر الهیات سیاسی تجدد» نوشتۀ شروین مقیمی، «آخوندزاده چگونه در قفقاز جنوبیِ قرن نوزدهم نمایشنامه‌نویس شد؟» نوشتۀ ژانت آفاری و کامران آفاری، «ایضاح مفهوم آزادی در اندیشه‌ی میرزا فتحعلی آخوندزاده» نوشتۀ عماد صفرنژاد بروجنی، «مروری بر زندگی و آثار میرزا فتحعلی آخوندزاده، بنیان‌گذار نمایشنامه‌نویسی و نقد تئاتر در ایران» نوشتۀ رضا دادویی و «علیه الهیات سیاسی: درآمدی بر اندیشه‌ی سیاسی میرزا فتحعلی آخوندزاده و نقدی بر تفسیر حقوقی سیدجواد طباطبایی از نهضت مشروطه‌ی ایران» نوشتۀ فرهاد سلیمان‌نژاد.
گفتنی است که از بین مقالات گردآوری و منتشر شده در کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» مقاله‌های حسن جوادی، کلسی رایس، ربکا گولد و مقالۀ مشترک ژانت آفاری و کامران آفاری به زبان انگلیسی نوشته شده بوده‌اند و به‌جز مقالۀ حسن جوادی، باقی آن‌ها را فرهاد سلیمان‌نژاد خود به زبان فارسی ترجمه کرده است.
کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده» در نشر اگر منتشر شده است.

دربارۀ فرهاد سلیمان‌نژاد، دبیر مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید»
فرهاد سلیمان‌نژاد، متولد 1362، پژوهشگر تاریخ اندیشۀ سیاسی جدید در غرب و ایران است. به‌‌جز کتاب «طلایه‌دار مدرنیسم سیاسی در ایران: میرزا فتحعلی آخوندزاده»، کتاب «مشروطه‌خواه لیبرال: سیدحسن تقی‌زاده» هم به‌دبیری سلیمان‌نژاد در مجموعۀ «پدران بنیان‌گذار ایران جدید» منتشر شده است.
فرهاد سلیمان‌نژاد همچنین کتاب «ضد روشنگری، از قرن هجدهم تا امروز» را به فارسی ترجمه کرده است.