الفبای پدیدارشناسی

کتاب «الفبای پدیدارشناسی» نوشتۀ دَن زَهَوی
کتابی جمع‌وجور، موجز و مختصر و مفید درباب پدیدارشناسی و مفاهیم کلیدی و پایه‌ای آن. کتاب «الفبای پدیدارشناسی» کتابی است برای آن دسته از علاقه‌مندان مطالعه دربارۀ فلسفۀ پدیدارشناسی که می‌خواهند تازه مطالعه در این باره را آغاز کنند ولی مخاطبان متخصص فلسفه و آثار فلسفی نیستند.
دَن زَهَوی در کتاب «الفبای پدیدارشناسی» به زبانی ساده از فلسفه‌ای پیچیده سخن می‌گوید و چندوچون فلسفۀ پدیدارشناسی را شرح می‌دهد و به ما می‌گوید که فیلسوفان حوزۀ پدیدارشناسی، مثل هوسرل و هایدگر و مرلوپونتی، چطور جهان و پدیده‌های جهان را تفسیر می‌کنند.
کتاب «الفبای پدیدارشناسی» همچنین رابطۀ میان پدیدارشناسی و دیگر ساحت‌های فکری و فلسفی را توضیح می‌دهد.
اگر می‌خواهید راجع به پدیدارشناسی بدانید اما می‌ترسید با کتاب‌های خیلی تخصصی در این زمینه شروع کنید یا نگاهی به آن کتاب‌ها کرده‌اید و آن‌ها را برای شروع دشوار یافته‌اید، کتاب «الفبای پدیدارشناسی» کتابی مناسب برای شماست.
متن اصلی کتاب «الفبای پدیدارشناسی» اولین بار در سال 2018 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «الفبای پدیدارشناسی»
آن‌چه دَن زَهَوی، که از متخصصان پدیدارشناسی است، در کتاب «الفبای پدیدارشناسی» در این باره ارائه می‌دهد، اصلی‌ترین مباحث فلسفۀ پدیدارشناسی و مفاهیم کلیدی و بنیادی این فلسفه است.
زَهَوی در کتاب «الفبای پدیدارشناسی»، چنانکه خود نیز در مقدمۀ این کتاب تأکید کرده است، عمدتاً بر آرای سه فیلسوف بزرگ و مهم حوزۀ پدیدارشناسی، یعنی ادموند هوسرل و موریس مرلوپونتی و مارتین هایدگرِ متقدم، متمرکز است و بیشتر هم بر اشتراکات این سه فیلسوف نه تفاوت‌های آن‌ها.
کتاب «الفبای پدیدارشناسی» هم از چیستی پدیدارشناسی و مبانی نظری آن و روش‌شناسی این فلسفه و سِیرِ تطور آن سخن می‌گوید، هم مثال‌ها و مدل‌هایی جزئی‌تر از تحلیل‌های پدیدارشناسی انضمامی به دست می‌دهد و هم نسبت و رابطه و پیوند پدیدارشناسی را با حوزه‌هایی خارج از فلسفه، یعنی جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و علمِ شناختی، نشان می‌دهد و از تأثیر پدیدارشناسی بر این حوزه‌ها سخن می‌گوید.
کتاب «الفبای پدیدارشناسی» از پیشگفتار، مقدمه، مؤخره و ده فصل که در سه بخش به نام‌های «مباحث بنیادی»، «تحلیل‌های انضمامی» و «پدیدارشناسی کاربردی» تنظیم شده‌اند، تشکیل شده است.
فصل‌های ده‌گانۀ کتاب «الفبای پدیدارشناسی» عبارتند از: «پدیدارها»، «قصدیت»، «ملاحظات روش‌شناسانه»، «علم و زیست‌جهان»، «کاوش ژرف‌تر»، «پیشگفتار مرلوپونتی بر پدیدارشناسی ادراک»، «مکان‌مندی و بدن‌مندی»، «بیناسوبژکتیویته و اجتماعیت»، «جامعه‌شناسی پدیدارشناسانه» و «روان‌شناسی پدیدارشناسانه، پژوهش کیفی و علم شناختی».
در بخشی از کتاب «الفبای پدیدارشناسی» می‌خوانید: «در طول سال‌ها، پدیدارشناسی در بسیاری از حوزه‌های فلسفه مساهمت‌های مهمی داشته است و تحلیل‌های بدیعی از موضوعاتی همچون قصدیت، ادراک، بدن‌مندی، عواطف، خودآگاهی، بیناسوبژکتیویته، زمانمندی، تاریخ‌مندی و حقیقت به دست داده است. پدیدارشناسی نقدهایی هدفمند به فروکاست‌گرایی، عینی‌انگاری [یا ابژکتیویسم] و علم‌گرایی وارد ساخته و در دفاع از اعادۀ جایگاه زیست‌جهان به‌تفصیل استدلال کرده‌ است. پدیدارشناسی با شرح مفصل اگزیستانس [یا وجود] بشری، که در آن سوژه همچون در – جهان – بودنی بدن‌مند و واقع در بستری اجتماعی و فرهنگی تلقی می‌شود، مواد و مطالب بسیار مهمی برای طیف کاملی از رشته‌های تجربی اعم از روان‌پزشکی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، مطالعات ادبی، انسان‌شناسی و معماری فراهم کرده است.
با اینکه بسیاری از آن دسته از آثار پدیدارشناختی که در حال حاضر کلاسیک محسوب می‌شوند در نیمۀ اول قرن بیستم نوشته شدند، پدیدارشناسی همچنان منبع الهام است و در سال‌های اخیر علاقه به آن احیا شده است. در واقع گزاف نخواهد بود اگر ادعا کنیم که پدیدارشناسی در حال حاضر چیزی شبیه رنسانس را از سر می‌گذراند.
هرچند پدیدارشناسی، به شیوه‌های زیادی، به شکل جنبشی ناهمگن با شاخه‌های بسیار بسط یافته است، هرچند تمامی پدیدارشناسان پساهوسرلی از جنبه‌های متعدد از برنامۀ اصلی هوسرل فاصله گرفته‌اند، و هرچند گزاف خواهد بود اگر ادعا کنیم که پدیدارشناسی نظامی فلسفی است با پیکره‌ای از آموزه‌ها که به‌وضوح ترسیم شده است، ولی نباید بر دغدغه‌های فلسفی فراگیر و درون‌مایه‌های مشترکی که به طرف‌داران این سنت وحدت بخشیده‌اند و همچنان هم وحدت می‌بخشند چشم ببندیم.»

دربارۀ دَن زَهَوی، نویسندۀ کتاب «الفبای پدیدارشناسی»
دَن زَهَوی (Dan Zahavi)، متولد 1967، فیلسوف دانمارکی، ویراستار و استاد فلسفۀ دانشگاه کپنهاگ است. زهوی دوره‌ای هم استاد فلسفه در دانشگاه آکسفورد بوده است. او همچنین یکی از سردبیران مجلۀ پدیدارشناسی و علوم شناختی است.
کار فلسفی زهوی بر پدیدارشناسی، به‌ویژه فلسفۀ ادموند هوسرل، و فلسفۀ ذهن متمرکز است. او در آثارش به موضوعاتی چون خود، خودآگاهی، بین‌الاذهانی و شناخت اجتماعی پرداخته است.
از آثار دن زهوی می‌توان به کتاب‌های «پدیدارشناسی هوسرل» و «خود و دیگری: کشف ذهنیت، همدلی و شرم» اشاره کرد.
زهوی همچنین ویراستار بیش از ده جلد کتاب، از جمله «کتاب راهنمای تاریخ پدیدارشناسی آکسفورد» بوده است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «الفبای پدیدارشناسی»
کتاب «الفبای پدیدارشناسی» با ترجمۀ مریم خدادادی در نشر بیدگل منتشر شده است.
مریم خدادادی، متولد 1363، مترجم ایرانی، ویراستار و مدرس فلسفه است. خدادادی دارای فوق دیپلم ادبیات انگلیسی از دانشگاه اراک و لیسانس و فوق لیسانس فلسفۀ غرب از دانشگاه علامه طباطبایی است.
از ترجمه‌های مریم خدادادی می‌توان به کتاب‌های «بگومگوهای زندگی مشترک به‌روایت مدرسۀ دو باتن»، «عشق و آگوستین قدیس»، «رشک» و «فلسفۀ قاره‌ای در قرن بیستم» اشاره کرد.