من آدم کشته ام

مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام» به‌قلم جمعی از نویسندگان روس
ترجمۀ قصه‌هایی کوتاه از چندین نسل از نویسندگان روسیه. مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام: 26 داستان کوتاه از 18 نویسنده‌ی روس» منتخبی است از داستان‌های نویسندگان قرن بیستم و بیست‌ویکمِ روسیه که توسط آبتین گلکار انتخاب و ترجمه و در این کتاب گرد آمده‌اند.
تعدادی از داستان‌هایی که ترجمۀ فارسی‌شان در مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام» آمده، قبلاً با همین ترجمه‌ها در نشریات مختلف، از جمله مجله‌های «گل‌آقا» و «زنان» و «همشهری داستان»، منتشر شده بوده‌اند، اما تعدادی از داستان‌های کتاب هم برای اولین بار در این مجموعه منتشر شده‌اند.

مروری بر مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام»
داستان‌هایی که در مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام» ترجمه و به چاپ رسیده‌اند مربوط به کمی قبل از انقلاب روسیه، دوران روسیۀ شوروی و نیز دوران پساشوروی و روسیۀ امروز هستند. بنابراین در کتاب «من آدم کشته‌ام» با طیفی وسیع و متنوع از داستان روسی قرن بیستم و قرن حاضر مواجهیم.
مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام» حاوی قصه‌هایی با مضامین و سبک‌های گوناگون است؛ قصه‌هایی که، جدا از لذت ادبی و زیبایی‌شناختی‌ای که در بر دارند، عمدتاً تاریخ روسیۀ قرن بیستم را از چشم مردم عادی منعکس می‌کنند و زندگی روزمره و فرهنگ و سبک زندگی مردم و اوضاع اجتماعی و سیاسی روسیۀ کمونیستی را به انحاء مختلف به نمایش می‌گذارند و همچنین شمه‌هایی از روسیۀ پساکمونیسم و تحولات بعد از فروپاشی شوروی را.
در قصه‌های کتاب «من آدم کشته‌ام» با همه‌جور آدم و قشر و طبقه‌ای مواجهیم؛ از روشنفکران و هنرمندان و نویسندگان گرفته تا اصحاب کلیسا و کارگران و... . این مجموعه گستره‌ای متنوع از ادبیات داستانی روسیۀ قرن بیستم و بیست‌ویکم را پیش روی ما می‌گذارد و ما را با زندگی روسیِ صد و اِند سال اخیر آشنا می‌کند.
حین خواندن قصه‌های کتاب «من آدم کشته‌ام» گاه به روسیۀ دوران جنگ جهانی دوم و روزهای محاصرۀ لنینگراد سفر می‌کنیم، گاه با تصویری طنزآمیز از بوروکراسی شوروی مواجه می‌شویم، گاه آدم‌هایی را ملاقات می‌کنیم که در گذار از کمونیسم به پساکمونیسم به نان‌ و نوایی رسیده‌اند، گاه طنز نیشدارِ سیاسی‌ای را دربارۀ شیوۀ ادارۀ کشور در نظامی توتالیتر می‌خوانیم، گاه با موانع مضحک و رنج باری مواجه می‌شویم که به‌خاطر ادبیات فرمایشی رئالیسم سوسیالیستی حاکم بر روسیۀ کمونیستی بر سر راه نویسندگان آن دوره وجود داشته است، گاه کمونیست‌هایی دوآتشه را ملاقات می‌کنیم که هیچ‌جوره حاضر نیستند از باور خود به نظام کمونیستی دست بکشند و این باور کورکورانه تصویری کُمیک و در عین حال اندوهبار از آن‌ها می‌سازد، گاه زندگی روزمرۀ مردم عادی را دنبال می‌کنیم و گاهی هم جامعۀ ادبی و هنری و فرهنگی روسیه را. خلاصه اینکه در این کتاب به انواع و اقسام زندگی‌ها سرک می‌کشیم و مردمی جورواجور را ملاقات می‌کنیم و تصویری جزئی‌نگرانه از فرهنگ آن‌ها و نظام اجتماعی و سیاسی‌ای که آن‌ها را احاطه کرده است به دست می‌آوریم؛ تصویری که چه‌بسا در تاریخ‌نگاری‌ها، خصوصاً تاریخ‌نگاری‌های رسمی، با این جزئی‌نگری به آن بر نخوریم.
اما، به‌رغم تنوع سبکی و مضمونی قصه‌های ترجمه و گردآوری شده در کتاب «من آدم کشته‌ام»، عنصری هست که این قصه‌ها را به‌هم وصل می‌کند. این عنصر، طنزی است که در بعضی قصه‌ها پررنگ‌تر و آشکارتر و در بعضی ملایم‌تر و پنهان‌تر است اما بیش‌وکم در همۀ قصه‌های کتاب «من آدم کشته‌ام» می‌توان نشانی از آن یافت.
می‌توان گفت که طنزاندیشی وجه مشترک همۀ قصه‌های کتاب «من آدم کشته‌ام» است. حال ممکن است نویسنده‌ای طنزی پنهان‌تر یا ملایم‌تر داشته باشد و نویسنده‌ای دیگر طنزی نیشدارتر. طنز ممکن است در قصه یا قصه‌هایی از کتاب «من آدم کشته‌ام» به‌صورت گروتسک و آبزورد و از جنس طنزهای قصه‌های نیکلای گوگول باشد و در قصه یا قصه‌هایی هم از جنس طنز رئالیستی‌تر و زیرپوستی‌تر آنتون چخوف، اما به‌هرحال طنزاندیشی ویژگی‌ای است که به‌مثابۀ نخی نامرئی قصه‌های مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام» را به‌هم پیوند می‌زند.
کتاب «من آدم کشته‌ام» از بیست‌وشش قصۀ کوتاه تشکیل شده است.
قصه‌های بیست‌وشش‌گانۀ کتاب «من آدم کشته‌ام» عبارتند از: «تکفیر» نوشتۀ آلکساندر کوپرین، «ملتِ این‌در و آن‌در زن» و «نکاتی تازه درباره‌ی چخوف» نوشتۀ آرکادی آورچنکو، «غار» و «مامای» نوشتۀ یِوگِنی زامیاتین، «نقاش مجنون» نوشتۀ ایوان بونین، «انگشت‌های فراری»، «کوادراتورین» و «مسابقه‌ی آوازه‌خوان‌ها» نوشتۀ سیگیزموند کرژیژانوفسکی، «شب هولناک» نوشتۀ میخاییل زوشِنکو، «من آدم کشته‌ام» نوشتۀ میخاییل بولگاکوف، «ستوانیار انذیل» نوشتۀ یوری تینیانوف، «تروریست» نوشتۀ میخاییل آسارگین، «پسر سوم» نوشتۀ آندری پلاتونوف، «فرجام کتابخانه‌ی تورگنیف» نوشتۀ نینا بِربِروا، «دست‌ها» نوشتۀ یولی دانیل، «خیط کرد» و «سایه‌روشن‌هایی بر یک چهره» نوشتۀ واسیلی شوکشین، «خوشبخت‌ها» و «لکه‌ی قهوه» نوشتۀ لودمیلا اولیتسکایا، «زن کمونیست» و «جشن قرون‌وسطایی» نوشتۀ ناتالیا تالستایا، «پیش‌نویس قانون اساسی کشور» نوشتۀ ویکتور شندرویچ، «لکه‌ی نابوکوف» نوشتۀ میخاییل شیشکین و «موزه‌ی مردم‌شناسی و چهره‌هایش» و «خانه و جزیره» نوشتۀ یِوگِنی وادالازکین.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «من آدم کشته‌ام»
مجموعه داستان «من آدم کشته‌ام: 26 داستان کوتاه از 18 نویسنده‌ی روس» به‌ ترجمه و گردآوری آبتین گلکار، همراه با مقدمه‌ای از مترجم و بخشی در معرفی نویسندگانی که قصه‌هایشان در این کتاب ترجمه شده و به چاپ رسیده، در نشر ماهی منتشر شده است.
آبتین گلکار، متولد 1356 در تهران، مترجم ایرانی است. او دارای لیسانس زبان و ادبیات روسی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس و دکترای همین رشته از دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف در اوکراین است.
گلکار استادیار دانشگاه تربیت مدرس است. او آثار فراوانی را از ادبیات کلاسیک و مدرن روسی به فارسی ترجمه کرده که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «قلب سگی»، «بازرس»، «دوازده صندلی»، «داستان ملال‌انگیز: از یادداشت‌های یک مرد سالخورده»، «اتاق شمارۀ 6»، «آشیانه‌ی اشراف»، «بازگشت چورب» و «بارادین».
آبتین گلکار، به‌خاطر ترجمۀ کتاب «آشیانه‌ی اشراف» ایوان تورگنیف، در نخستین دورۀ جایزۀ ابوالحسن نجفی، جایزه‌ای ویژۀ ترجمۀ ادبیات داستانی، برندۀ این جایزه شد.