زنده باد عشق

کتاب «زنده‌باد عشق»
منتخبی از نامه‌های عاشقانۀ آلبر کامو و ماریا کاسارس به یکدیگر. آلبر کاموی نویسنده و ماریا کاسارسِ بازیگر از سال 1944 تا 1959 هشتصد‌و‌شصت‌و‌پنج نامه به یکدیگر نوشتند. کتاب «زنده‌باد عشق: گزیده‌ای از خواندنی‌ترین نامه‌های کامو به کاسارس» ترجمۀ دویست نامه از این نامه‌هاست.
بیشتر نامه‌های ترجمه‌شده در کتاب «زنده‌باد عشق» نامه‌هایی است که آلبر کامو به معشوقه‌اش، ماریا کاسارس، نوشته است و بخش کمتری از کتاب را نامه‌های کاسارس به کامو دربرمی‌گیرد.
با خواندن کتاب «زنده‌باد عشق» وارد قلمرو خصوصی آلبر کامو می‌شویم و کاموی عاشق را ملاقات می‌کنیم و همچنین معشوقۀ او را می‌شناسیم و درمی‌یابیم که عشق میان این دو چه کیفیتی داشته و به چه میزان بوده است.
کتاب «زنده‌باد عشق» همچنین وجوهی از زمانه‌ای را که این نامه‌ها در آن نوشته شده‌اند بازمی‌تاباند.

مروری بر کتاب «زنده‌باد عشق»
از میان دویست نامه‌ای که از کامو و کاسارس در کتاب «زنده‌باد عشق» ترجمه و منتشر شده‌اند، صدوپنجاه نامه متعلق به آلبر کامو و پنجاه نامه متعلق به ماریا کاسارس است.
کتاب «زنده‌باد عشق» بعد از پیشگفتار کاترین کامو، دختر آلبر کامو که متن اصلی همۀ نامه‌های کامو و کاسارس به یکدیگر را گردآوری و منتشر کرده، با نامه‌ای که کامو در سال 1944 به کاسارس نوشته است آغاز می‌شود و با نامۀ سال 1959 او به معشوقه‌اش به آخر می‌رسد.
اولین نامۀ کتاب «زنده‌باد عشق» در دورانی نوشته شده که جنگ جهانی دوم هنوز تمام نشده و در این نامه شمه‌ای از حال‌وهوای جنگ و بمباران را می‌بینیم. در مجموع در نامه‌های کتاب «زنده‌باد عشق» هم تصویری از حال‌وهوای شخصی و خصوصی کامو و کاسارس منعکس است و هم تصویری از فضای عمومی و فرهنگی و اجتماعی که آن‌ها را دربرگرفته بوده است.
نامه‌های گردآمده در کتاب «زنده‌باد عشق» هم عشق شورانگیز کامو و کاسارس به یکدیگر را نمایان می‌کند و هم بیانگر غم‌ها و دلتنگی‌ها و پریشانی‌ها و امیدها و شور و شوق آن دو در متن زندگی روزمره و کار فرهنگی و هنری است.
در کتاب «زنده‌باد عشق» هم سخن از عشق است و هم سخن از کارها و دغدغه‌های روزانه و فرهنگ و هنر و ادبیات و هرآن‌چه کامو و کاسارس در متن کار و زندگی با آن درگیر بوده‌اند.
کامو و کاسارس در نامه‌هایی که به هم نوشته‌اند هم از یأس می‌گویند و هم از امید، هم از غم می‌گویند و هم از شادی.
کتاب «زنده‌باد عشق» ما را با وجوه پنهان شخصیت یکی از چهره‌های فرهنگی مهم قرن بیستم آشنا می‌کند و نویسندۀ رمان‌های «بیگانه» و «طاعون» را بیش از پیش به ما می‌شناساند و شمه‌هایی از احوال و زندگی خصوصی‌اش را پیش چشم ما به نمایش می‌گذارد.
در بخشی از یکی از نامه‌های کامو به کاسارس در کتاب «زنده‌باد عشق» می‌خوانید: «همه خوابیده‌اند. من با تو بیدارم، اما احساس می‌کنم جانم خشکیده است، مثل همه‌ی بیابان‌ها. آه، عزیزم، کی می‌شود آن جنب‌وجوش و هیاهو برگردد؟
احساس می‌کنم با این عشق بی‌فایده خیلی دست‌وپاچلفتی و ناشی‌ام. عشقی که درون سینه‌ام باقی مانده و نفسم را بند آورده، بی‌آن‌که شادم کند. باید جان‌ودلم از هر چه می‌نویسم سرزنده می‌شد، باید از این رمان و این شخصیت‌ها که به‌تازگی به‌شان پرداخته‌ام سرشار می‌شدم. اما از بیرون که آن‌ها را نگاه می‌کنم، به‌خوبی می‌فهمم که با سهل‌انگاری کار می‌کنم، با عقل و نه با عشق و سخت‌کوشی‌ای که همیشه برای کارهای موردعلاقه‌ام داشته‌ام.
دیگر ادامه نمی‌دهم. احساس می‌کنم این نامه تبدیل به مرثیه شده است. من و تو جز این شِکوه‌ها حرف‌‌های دیگری هم داریم. وقتی احساس دل‌مُردگی می‌کنیم بهتر است ساکت شویم. تو تنها کسی هستی که امروز دلم می‌خواهد این‌ها را برایش بنویسم. اما فقط به این خاطر نیست. وانگهی بد هم نیست. تو تا امروز بهترین چیزی را که در وجودم داشته‌ام دیده‌ای و دوست داشته‌ای. شاید این دوست داشتن نباشد و تو شاید فقط وقتی واقعاً دوستم داشته باشی که مرا با همه‌ی ضعف‌ها و ایرادهایم بخواهی. اما برای چند وقت؟ فوق‌العاده است که این‌چنین همدیگر را دوست بداریم، آن هم میان خطر و ناامنی و وسط دنیایی روبه‌زوال و در برهه‌ای از تاریخ که زندگی آدم چنین کم‌ارزش است. هیچ‌چیزی به اندازه‌ی دیدن رویت آرامم نمی‌کند. اگر نیایی باز هم صبر خواهم کرد. اما با غم و دلواپسی و روح پژمرده‌ام انتظارت را خواهم کشید.»

دربارۀ آلبر کامو و ماریا کاسارس
آلبر کامو (Albert Camus)، متولد 1913 در الجزایر و درگذشته به سال 1960، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، فیلسوف، جُستارنویس و روزنامه‌نگار فرانسوی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات سال 1957 بود.
کامو نویسنده‌ای بود که در آثارش به بیان تأملات فلسفی خود درباب معنای هستی، موقعیت انسان در هستی و مسئولیت او در قبال دیگران و نیز در قبال فجایعی که در جهان اتفاق می‌افتد می‌پرداخت.
کامو، چه در قصه‌ها و نمایشنامه‌ها و چه در جستارها و نوشته‌های غیرداستانی‌اش، همواره پرسشهایی بنیادین را دربارۀ انسان و جهان و مفاهیمی نظیر عدالت، اخلاق و خیر و شر پیش می‌کشید. او همچنین به نقد ایدئولوژی‌ها و نظام‌های تمامیت‌خواه می‌پرداخت.
آلبر کامو هم منتقد فاشیسم بود و هم منتقد کمونیسم و لیبرالیسم. با قطعیت‌های ایدئولوژیک سرِ سازگاری نداشت و معتقد بود خشونت را حتی عدالتخواهانه‌ترین ایدئولوژی‌ها توجیه نمی‌کند. در مواجهه با رویدادهای سیاسی زمانه‌اش و تحلیل این رویدادها، از جمله دربارۀ جنگ الجزایر، می‌کوشید تحت تأثیر مواضع احساسی قرار نگیرد و با شکاکیتی انتقادی به مسائل روزگار خود بنگرد.
کامو عمر کوتاهی داشت و پیش از پنجاه‌سالگی در تصادف اتومبیل کشته شد. عمرش اما پُربار بود و در مدتی کم آثار فراوانی از خود به‌جا گذاشت. رمان «بیگانه» از مشهورترین آثار اوست. از دیگر آثار آلبر کامو می‌توان به کتاب‌های «طاعون»، «عصیانگر»، «سوء‌تفاهم» و «کالیگولا» اشاره کرد.
آلبر کامو سه سال پیش از مرگش، یعنی در سال 1957، جایزة نوبل ادبیات را دریافت کرد.

ماریا کاسارس (María Casares)، متولد 1922 در اسپانیا و درگذشته به ‌سال 1996 در فرانسه، بازیگر فرانسوی اسپانیایی‌تبارِ تئاتر و سینما بود. از جمله فیلمهایی که کاسارس در آنها ایفای نقش کرده است می‌توان به «صومعۀ پارم»، «بانوان جنگل بولونی»، «بچه‌های بهشت» و «اورفئوس» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «زنده‌باد عشق»
کتاب «زنده‌باد عشق: گزیده‌ای از خواندنی‌ترین نامه‌های کامو به کاسارس» با ترجمه و مقدمۀ بیتا ترابی در نشر چشمه منتشر شده است.
بیتا ترابی، متولد 1362 در تهران، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به مجموعه کتاب‌های کودکان «پوملو فیلِ فیلسوف» و نیز کتاب‌های «با مرگ من زندگی کن» و «خواب بی‌پایان» اشاره کرد.
ترابی همکاری با نشریاتی نظیر «رشد جوان»، «پندار» و «سروش نوجوان» را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.