نزدیک ایده

کتاب «نزدیکِ ایده» به ‌قلم جمعی از نویسندگان و گردآوری زیمونه یونگ و یانا مارلنه مادر
مکان‌ها و فضاها چگونه به تفکر ما شکل می‌دهند و بر افکار و ایده‌ها و شیوۀ فکر کردنمان تأثیر می‌گذارد؟ کتاب «نزدیکِ ایده: درباره‌ی مکان‌ها و نامکان‌هایی که در آن‌ها فکر می‌کنیم»، با عنوان اصلی Denkräume: Von Orten und Ideen، شامل جستارهایی‌ست از نویسندگان مختلف درباب رابطۀ مکان و تفکر.
در جستارهای کتاب «نزدیک ایده»، که توسط زیمونه یونگ و یانا مارلنه مادر در این کتاب گردآوری شده‌اند، نویسندگان گوناگون از تأثیر مکان‌ها و از تأثیر فضا بر اندیشه سخن می‌گویند و از اینکه چگونه یک مکان مشخص می‌تواند ایده‌ای درخشان را به ذهن کسی که در آن مکان مشغول فکر کردن است بیاورد و مکان چه تأثیری می‌تواند بر چگونگی تفکر بگذارد.
در کتاب «نزدیک ایده» صحبت از پیوند تنگاتنگ میان ایده‌ و تفکر با مکان و فضا است؛ پیوندی که مکان را به امری جدایی‌ناپذیر از تفکر بدل می‌کند و باعث می‌شود در تاریخِ فرهنگ جایی هم برای مکان‌هایی که منجر به خلاقیت‌ و کشف ایده‌های بدیع شده‌اند باز کنیم.
متن اصلی کتاب «نزدیک ایده» اولین بار در سال 2020 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «نزدیک ایده»
آن‌چه در جستارهای کتاب «نزدیک ایده» مشترک است ایدۀ مرکزی این جستارها یعنی فکر کردن به فرایند و شکل فکر کردن و پیوندِ فکر کردن و ایده‌های برآمده از فکر با مکانی‌ست که در آن فکر می‌کنیم.
در کتاب «نزدیک ایده» نویسندگان مختلف هر یک از تجربه‌های خود از مکان‌هایی که در آن‌ها فکر می‌کنند و تأثیر این مکان‌ها بر شکل فکر کردنشان سخن می‌گویند و ما را با مکان‌هایی آشنا می‌کنند که خودشان آن‌ها را برای فکر کردن می‌پسندند و در آن‌ها می‌توانند به افکار خود پروبال بدهند و به ایده‌هایی ناب برسند یا مکان‌هایی که اگر هم خودشان برای فکر کردن انتخاب نکرده بوده‌اند اما به‌ناچار تجربۀ فکر کردن در آن‌ها را یافته‌اند و این تجربۀ ناگزیر آن‌ها را به ایده‌هایی بدیع رهنمون شده است.
کتاب «نزدیک ایده» کتابی است که به ما نشان می‌دهد برای اینکه ایده‌های بدیع خلق کنیم نیازی نیست که حتماً در مکان‌هایی خیلی خاص و همه‌جوره راحت و با امکاناتی ویژه به فکر کردن بپردازیم و مکان‌هایی کاملاً روزمره و پیش‌پاافتاده یا حتی مکان‌هایی ناخوشایند و رنج‌بار، مثل زندان، هم می‌توانند جرقۀ ایده‌هایی ناب را در ذهن ما بزنند.
در کتاب «نزدیک ایده» با گروهی از روزنامه‌نگاران و داستان‌نویسان و پژوهشگران و فلاسفۀ معاصر، کسانی که همگی به‌شکلی حرفه‌ای با اندیشیدن و نوشتن سروکار دارند و فکر کردن و نوشتن بخشی از زندگی شغلی‌شان است و در حوزه‌های مختلف پژوهش می‌کنند و می‌نویسند، همراه می‌شویم و به مکان‌های مختلفی که هر یک از آن‌ها در آن می‌اندیشند یا زمانی تجربۀ اندیشیدن در آن‌ها را داشته‌اند، از دانشگاه گرفته تا آشپزخانه و کافه و قطار شهری و زندان و...، سرک می‌کشیم و درمی‌یابیم که هرکدام از این مکان‌ها چه تأثیری بر شکل اندیشۀ کسانی گذاشته‌اند که تجربۀ اندیشیدن در آن‌ها را داشته‌اند یا دارند و می‌فهمیم که کم‌وکیفِ فکر کردن در هر یک از این مکان‌ها چگونه است.
کتاب «نزدیکِ ایده» از مقدمه‌ای به‌قلم زیمونه یونگ و یانا مارلنه مادر، گردآورندگان کتاب، و نُه جستار تشکیل شده است.
جستارهای نُه‌گانۀ کتاب «نزدیک ایده» عبارتند از: «کاش چرچیل درباره‌ی آشپزخانه‌ها هم حرف می‌زد» نوشتۀ هانا انگلمایر و کاترین پسینگ، «صومعه‌ها هرگز ناامیدت نمی‌کنند» نوشتۀ بیرته مولهف، «مسئله فقط خود قهوه نیست» نوشتۀ اسون هانوشک، «گوشه‌ی امن کافه‌های شلوغ» نوشتۀ کارولین امکه، «نامکانی مثل قطار شهری» نوشتۀ نورا اِشترنفِلد، «تماشای زندگی از فاصله‌ای به نازکی شیشه» نوشتۀ رباب حیدر، «در مرز فضای میان‌ستاره‌ای» نوشتۀ بِرنت بوزِل، «گوزن در دانشگاه» نوشتۀ آن کاتِن و «آیا زندان کیفیتِ آسمان را تغییر می‌دهد؟» نوشتۀ مشاله تولو.
در بخشی از مقدمه‌ای که گردآورندگان کتاب «نزدیک ایده» بر این کتاب نوشته‌اند دربارۀ حال‌وهوای این کتاب و آن‌چه در این مجموعه از آن سخن رفته است می‌خوانید: «در این مجموعه از فضاهای اشغال‌نشده و نامکان‌ها سخن می‌رود، از مکان‌های فرازمینی و مکان‌های آزاد، از مکان‌های حمل‌شدنی و مکان‌های ناپایدار. در این پرسه‌های ادبی هم با تجربه و خاطرات نویسندگان آشنا می‌شویم و هم با نظم و بی‌نظمیِ اندیشیدن. اندیشیدن هنگام کار و در زندگی روزمره به‌شدت پرجنب‌وجوش ظاهر می‌شود: فضای کار و معاشرت به مکانی برای اندیشیدن بدل می‌شود و مناسبات روزمره موضوعیت اجتماعی پیدا می‌کنند؛ تجربه‌ی زیبایی‌شناختی حال‌وهوایی پدید می‌آورد که در آن، اندیشه‌هایی جدید درباره‌ی بافت اجتماعی یا زندگی شخصی شکل می‌گیرد؛ و پیاده‌روی و پرسه‌زنی قدرتِ مشاهده و ادراک را بیشتر می‌کند و تصویری از شهر پیش چشم‌مان می‌گذارد که تا به حال ندیده‌ایم.
در این میان، اندیشیدن و نوشتنِ مشارکتی نقشی اساسی بازی می‌کند، که البته به ارتباطات آنلاین محدود نمی‌شود. حتی زمانی که هنگام اندیشیدن تنهاییم، اندیشه‌های دیگران نیز اغلب حضور دارند، مثلاً زمانی که صدای کتاب‌ها در ذهن‌مان طنین‌انداز می‌شود، وقتی پس از گفت‌وگویی با خودمان به چیزی پی می‌بریم، وقتی با دیگری در اتاقی نشسته‌ایم، یا هنگام گوش دادن به جریان آب زیر دوش حمام. چه در خانه و چهاردیواری خودمان و چه در فضای عمومی، اندیشه‌ها بی‌خبر می‌آیند و می‌روند. ایده‌ها معمولاً زمانی شکل می‌گیرند که انتظارشان را نداریم، وقتی روی آن‌ها حسابی باز نکرده‌ایم، وقتی که فکرش را هم نمی‌کنیم: در زمان استراحت، لابه‌لای حواس‌پرتی‌ها و خاطره‌بازی‌ها. و در نهایت، جستارهای این کتاب لحظه‌هایی شگفت‌انگیز را به همراه می‌آورند که در آن مکان‌های اسارت، چه استعاری و چه واقعی، مکان‌هایی برای خلاقیت و رهایی می‌شوند.»

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «نزدیک ایده»
کتاب «نزدیکِ ایده: درباره‌ی مکان‌ها و نامکان‌هایی که در آن‌ها فکر می‌کنیم» با ترجمه و مقدمۀ ستاره نوتاج، همراه با یادداشتی از ناشر، در نشر اطراف منتشر شده است.
ستاره نوتاج، متولد 1367، مترجم ایرانی است. نوتاج دارای فوق لیسانس مهندسی کامپیوتر و مترجمی زبان آلمانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز»، «ارواح ملیت ندارند: تجربه‌ی زندگی میان زبان‌های ژاپنی و آلمانی» و «ترانزیت» اشاره کرد.