بازگشت به اسپینوزا

بازگشت [به] اسپینوزا
احضار اسپینوزا، فیلسوف هلندی قرن هفدهم، به عصر حاضر، به قصد احیاء وجهی رادیکال از اندیشۀ او که مقاومت در برابر قدرت‌های مبتنی بر ایجاد و القای حس ترس و اطاعت در شهروندان را میسر می‌سازد. وارن مونتاگ در کتاب بازگشت [به] اسپینوزا: بدن‌ها، توده‌ها، قدرت ، شادی و خردِ رهایی‌بخشِ موجود در اندیشۀ اسپینوزا را به عنوان ابزار مقاومت در برابر قدرتی پیش می‌کشد که شالودة آن بر پایۀ لویاتانِ هابزی بنا شده است؛ یعنی قدرتی که بنیان‌های خود را بر اساسِ ترس تحکیم می‌کند و با ساز و کارهای ایدئولوژیک، این طور برای توده‌ها جا می‌اندازد که رابطۀ ایدئال ملت و دولت رابطه‌ای مبتنی بر ترس و اطاعت و وظیفه‌شناسی است، حال آنکه گفتمان اسپینوزایی نوعی تمرد از این اطاعت را در خود دارد و از توده‌های مطیع بدنی می‌سازد که از اطاعت تن می‌زنند و با توسل به خرد و شادی در برابر ترس، آزادی و دموکراسی را خلق می‌کنند و تداوم و گسترش می‌دهند. مونتاگ در این کتاب، چنانکه در مقدمۀ مفصل مترجم بر ترجمۀ فارسی آن اشاره شده، اسپینوزا را به مثابه فیلسوفی به عصر حاضر احضار می‌کند که گفتمان‌های ایدئولوژیک همسو با قدرت‌های مستقر کوشیده‌اند او را از ساحت اندیشه واپس برانند یا در حد فیلسوفی بی‌خطر تقلیلش دهند. مونتاگ در فرایند احضار اسپینوزا و تفکر رادیکال و انقلابی او در این کتاب، با نگرشی نقادانه، این تفکر را علیه وجوه محافظه‌کارانۀ اندیشۀ خود اسپینوزا نیز به کار می‌اندازد.
کتاب بازگشت [به] اسپینوزا: بدن‌ها، توده‌ها، قدرت با ترجمه و مقدمۀ فؤاد حبیبی در انتشارات آگاه منتشر شده است.