کتاب «یا این یا آن» (جلد اول) اثر سورن کیرکگور
تأملات فلسفی یک فیلسوف بزرگ درباره تقابل میان زندگیِ زیبایی‌شناختی و زندگی اخلاقی. سورن کیرکگور در کتاب دو جلدی «یا این یا آن» نه از زبانِ یک شخص واحد و در مقام فیلسوف و نویسنده کتاب، بلکه از زبانِ دو شخصیت خیالی که یکی از آنها نماینده زندگی لذت‌جویانه و زیبایی‌شناختی و دیگری نماینده زندگیِ اخلاقی است، این دو نوع زندگی را مقابل هم قرار داده است و تأملات خود را در باب زندگی زیبایی‌شناختی و زندگی اخلاقی از زبان این دو شخصیت بیان کرده است.
کتاب «یا این یان آن» دسته‌ای از آثار کیرکگور را شامل می‌شود که او آنها را با نام مستعار چاپ کرد. در این کتاب دو دیدگاه درباره چگونه زیستن رو در روی هم قرار می‌گیرند و این گونه است که در «یا این یا آن» مناظره و جدلی میان زندگی اخلاقی و زندگی بر پایۀ لذت و معیارهای زیبایی‌شناختی رقم می‌خورد. این کتاب دو جلدی، که جلد اول آن «یا این» و جلد دومش «یا آن» نام دارد، جدا از اهمیت فلسفی و جایگاه مهمش در تاریخ فلسفه، با ادبیات هم پهلو می‌زند و می‌توان آن را تا حدودی یک اثر ادبی نیز قلمداد کرد. کیرکگور در نگارش «یا این یا آن» وامی از قصه‌پردازی و ادبیات داستانی گرفته است. جلد اول کتاب «یا این یا آن» بر بحث در باب زندگی زیبایی‌شناختی متمرکز است.
کتاب «یا این یا آن»، با عنوان اصلی Enten – Eller، نخستین بار در سال 1843 به زبان دانمارکی منتشر شد. این کتاب را اولین اثر مهم کیرکگور دانسته‌اند.
مروری بر جلد اول کتاب «یا این یا آن»
کتاب «یا این یا آن» یک کتاب فلسفی آکادمیک نیست. کیرکگور در نگارش این کتاب از قالب نظام‌مند معمول در آثار فلسفی دوی جُسته است. او، چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، در «یا این یا آن» فلسفه‌ورزی را با ادبیات و روایتی قصه‌وار آمیخته و پرسش‌ها و مسائل فلسفی درباره زندگی زیبایی‌شناختی و زندگی اخلاقی را از طریق خلق شخصیت‌های خیالی بیان کرده است. در جلد اول کتاب «یا این یا آن» شخصیتی که مدافع زندگی زیبایی‌شناختی و لذت‌جویانه است استدلالات خود را در دفاع از این نوع زندگی می‌آورد و خوبی‌های آن را شرح می‌دهد و از تفنن و هنر و زندگی لذت‌جویانه و دوری‌گزینی از رنج سخن می‌گوید.
جلد اول کتاب «یا این یا آن» شامل دیباچه و نُه جُستار است. عنوان‌های جُستارهای نُه‌گانه‌ای که در این کتاب می‌خوانید عبارتند از: «ترجیعات»، «یا این/ یا آن ـ گفتاری سکرآور»، «مراحل بی‌واسطۀ امر شهوی یا شهویتِ موسیقی»، «وجه تراژیک تئاتر قدیم در آیینۀ وجه تراژیک تئاتر مدرن»، «تصویرهای سایه‌نما»، «ناشادترین انسان»، «عشقِ اول»، «کِشت تناوبی» و «دفتر خاطرات مرد اغواپیشه».
درباره سورن کیرکگور، نویسنده کتاب «یا این یا آن»
سورن آبی کیرکگور (Søren Aabye Kierkegaard) (1855 ـ 1813)، فیلسوف، شاعر، متکلم، نویسنده مذهبی و منتقد اجتماعی دانمارکی است. کیرکگور را پدر اگزیستانسیالیسم لقب داده‌اند. وجود و مسائل وجودی انسان و انتخاب و مسئولیت انسان در هستی و اضطراب وجودی و ایمان از عناصر اصلی فلسفۀ کیرکگور هستند. فلسفۀ او به‌شدت با تجربۀ زیسته و زندگی و دغدغه‌هایش در زندگی واقعی گره خورده است. کیرکگور تنش‌ها و اضطراب‌ها و تضادهای درونی‌اش را در فلسفه‌اش بیان می‌کند، یا به بیانی فلسفه‌اش برآمده از همین تنش‌ها و اضطراب‌ها و تضادهاست. او تابع فلسفۀ نظام‌مند نبود و در فلسفه‌ورزی و نگارش و بیان دیدگاه‌های فلسفی‌اش آداب و ترتیبی نمی‌جُست و از شیوه‌ای آکادمیک پیروی نمی‌کرد. از همین رو آثار او، مانند نیچه، محل تلاقی ادبیات و فلسفه‌اند و نمی‌توان آنها را در قالبی خشک و مشخص طبقه‌بندی کرد. «ترس و لرز» از دیگر آثار مشهور و مهم کیرکگور است. از دیگر آثار او می‌توان به کتاب «مفهوم آیرونی» اشاره کرد.
درباره ترجمۀ فارسی جلد اول کتاب «یا این یا آن»
جلد اول کتاب «یا این یا آن» با ترجمۀ صالح نجفی و یادداشتی از مترجم در نشر مرکز منتشر شده است. کتاب با مقدمه‌ای به قلم هاوارد و ادنا هانگ، با عنوان «مقدمۀ تاریخی»، همراه است. صالح نجفی، متولد 1354، مترجم ایرانی و پژوهشگر و نویسنده و منتقد حوزه فلسفه و فلسفۀ هنر است. پدرش، محمدعلی نجفی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایرانی و کارگردان سریال‌های معروف «سربداران» و «بوعلی سینا» است. در سریال بوعلی سینا صالح نجفی نیز به همراه برادرش، آیت نجفی که کارگردان تئاتر و سینما و فیلمنامه‌نویس و نمایشنامه‌نویس ساکن برلین است، ایفای نقش کرده‌اند. صالح نجفی در این سریال نقش کودکی بوعلی سینا را بازی کرده است. نجفی عضو هیئت علمی مؤسسۀ مطالعات سیاسی ـ اقتصادی پرسش است.
از ترجمه‌های صالح نجفی می‌توان به «چگونه فروید بخوانیم»، «مفهوم آیرونی»، «موسی و یکتاپرستی»، «عباس کیارستمی و فیلم – فلسفه» و «فلسفه‌ی پول» و از آثار تألیفی او می‌توان به کتاب‌های «همشهری کین»، «کپی برابر اصل»، «آنی هال» و «پرسونا» (هر چهار کتاب از مجموعه‌ای با عنوان «فیلم به مثابۀ فلسفه») اشاره کرد. از صالح نجفی همچنین مقالات و ترجمه‌های مختلفی در مطبوعات منتشر شده است.
رتبۀ جلد اول کتاب «یا این یا آن» در گودریدز: 4.27 از 5.
ادامه keyboard_arrow_down
