کتاب سوزی چشم انداز گذرگاه خیالی

«کتاب‌سوزی/ چشم‌انداز گذرگاه خیالی» نوشتۀ پیتر د بویسر
دو نمایشنامۀ نامتعارف با درونمایه‌هایی فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی. «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی» شامل دو نمایشنامه با عنوان‌های «کتاب‌سوزی» و «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» به‌قلم پیتر د بویسر است که در یک کتاب آمده‌اند.
پیتر د بویسر در نمایشنامه‌های «کتاب‌سوزی» و «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» ما را با خود به جهانی غریب و رازآلود و شاعرانه می‌برد و روایتی داستانی از موقعیت انسان در هستی و مسائل گوناگون انسان و جهان معاصر ارائه می‌دهد.

مروری بر «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی»
اولین نمایشنامه‌ای که ترجمۀ فارسی‌اش را در «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی» می‌خوانید نمایشنامه‌ای با عنوان «کتاب‌سوزی» است. راوی نمایشنامۀ «کتاب‌سوزی» گربۀ شرودینگر است؛ همان گربه‌ای که نامش به‌واسطۀ یک آزمایش ذهنی معروف فکریِ ساخته‌وپرداختۀ اروین شرودینگرِ فیزیکدان در تاریخ علم ماندگار شده است.
نمایشنامۀ «کتاب‌سوزی» دربارۀ مردی که از بدنش نور می‌تابد و دختری که در تنۀ درخت فرو می‌رود است. نویسنده در این نمایشنامه امکانات جادویی زبان و تخیل رادیکال را به صحنه می‌آورد و روایتی از تاریخ، جهانی‌شدن و آغاز دنیای جدید به دست می‌دهد و با نگاهی فلسفی به مسائل گوناگون عصر مدرن می‌نگرد.
دیگر نمایشنامۀ «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی» نمایشنامه‌ای با عنوان «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» است. در این نمایشنامه مجموعه‌ای از اشیاء بر صحنۀ نمایش احضار شده‌اند که نقشی خاص را در تاریخ ایفا کرده‌اند؛ اشیائی که وقتی ما به آن کسی که امروز هستیم تبدیل شدیم بر صحنه بوده‌اند و وقتی هم که دوباره امتدادی از راهی که باید می‌پیمودیم پیشِ رویمان نهاده شده آن‌ها باز در خاموشی حضور داشتند. این اشیاء با پسر و اسبی همراهند که به‌جست‌وجوی آینده‌ای گمشده هستند و پای در سفری سرخوشانه و حماسی نهاده‌اند.
نمایشنامه‌هایی که در «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی» می‌خوانید در عین سادگی پیچیده و شاعرانه‌اند. این نمایشنامه‌ها داستان را در نهایت ایجاز و سادگی روایت می‌کنند و اوج سادگی را با اوج پیچیدگی می‌آمیزند و باب تأمل در موضوعاتی چون تاریخ و اقتصاد و سیاست و گذشته و فاجعه و فراموشی و بخشایش و دانش و معما و مسائل و رویدادها و بحران‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی را می‌گشایند و تصویری از جهان امروز به دست می‌دهند.
در نمایشنامه‌های «کتاب‌سوزی» و «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» روایت نمایشی به حداقل عناصر خود تقلیل یافته است تا جهانی به نمایش درآید که ما را در سادگی و عریانی و صراحت خود شگفت‌زده می‌کند.
در نمایشنامۀ «کتاب‌سوزی» اشاره‌ای هم به جنبش اشغال وال‌استریت شده است و درواقع تظاهرات مربوط به این جنبش نقشی در داستان این نمایشنامه ایفا می‌کند.
همچنین در نمایشنامۀ «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» اشاره‌ای به گی دبور و نظریه و کتاب «جامعۀ نمایش» او شده است که می‌تواند کُدی برای تفسیر این نمایشنامه به خواننده بدهد و سبک نویسندگی پیتر د بویسر و جهان‌بینی او را توضیح دهد. در این بخش از نمایشنامۀ «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» می‌خوانید: «این جعبه یه وقتی متعلق به گی دبور بود. اون نویسنده، فیلم‌ساز، نظریه‌پرداز انقلابی، فعال و نویسندۀ کتاب سیاست نمایش بود. با زجر زیاد، تحلیل‌های درخشان، دقیق و دردناکی انجام داده بود در کتابش دربارۀ جامعۀ نمایش و اینکه چطور صنعت تصویر ما رو از ساده‌ترین چیزهای قابل مشاهده بیگانه می‌کنه، صحبت کرده بود. دبور در سال 1994 درگذشت. در روزهای مرگش، من در پاریس تحصیل می‌کردم. بیوه‌ش، آلیس بکرهو، با افرادی در دانشگاه در ارتباط بود. دنبال چندین دانشجو بود تا بتونن آرشیو همسرش رو سازماندهی کنن. و بنابراین، یه بعدازظهر غم‌زده، همراه چند نفر از رفقا، به آپارتمان گی دبور رسیدیم. در میان انبوهی از ظرف‌ها، به این جعبه برخورد کردم. بازنشده و به نظر می‌رسید خالی باشه. همسر دبور نمی‌دونست باهاش چی کار کنه. این شی‌ء هرگز نقش مهمی تو زندگی همسرش نداشته بنابراین بهش وابسته نبود. می‌خواست دورش بندازه، چه به‌خاطر غم و اندوهی که داشت و چه به‌خاطر جدا شدن دائمی‌ش از همسرش. پرسید می‌خوام جعبه رو داشته باشم؟ چند سال بعد نامه‌ای از کتابخونۀ ملی فرانسه دریافت کردم. یه نمایشگاه دیدنی و جذاب در مورد میراث گی دبور وجود داشت. اون‌ها من رو از بیراهه‌های مختلف ردیابی کرده بودن و می‌خواستن بدونن که آیا جعبه هنوز پیش منه؟ بعدش با کتابخونه تماس گرفتم و یکی از کارمنداشون با جزئیات، تاریخچۀ این جعبه رو برام توضیح داد. گی دبور این جعبه رو از ژان لوک گدار گرفته بود.»

دربارۀ پیتر د بویسر، نویسندۀ «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی»
پیتر د بویسر (Pieter De Buysser)، متولد 1972، نویسنده، هنرمند تئاتر و فیلمساز بلژیکی است. او تحصیلکردۀ رشتۀ فلسفه است. درهم‌تنیدگی واقعیت وخیال یکی از ویژگی‌های اصلی آثار پیتر د بویسر است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی»
دو نمایشنامۀ «کتاب‌سوزی» و «چشم‌انداز گذرگاه خیالی» را انتشارات مهرگان خرد، با ترجمه و مقدمۀ ندا تسلیمیان و همراه با مقدمه‌ای از نویسنده برای ترجمۀ فارسی این دو نمایشنامه، منتشر کرده است.
ندا تسلیمیان، متولد 1370، معلم ادبیات فارسی و تئاتر و ادبیات نمایشی و بازیگری و کارگردانی کودکان و نوجوانان، هنرمند تئاتر، مؤلف و مترجم ایرانی است. او دارای فوق‌لیسانس ادبیات نمایشی از دانشگاه سوره است.
تسلیمیان، به‌جز «کتاب‌سوزی / چشم‌انداز گذرگاه خیالی»، کتابی را هم با عنوان «فلسفه برای نوجوانان: مفاهیم اصلی و بررسی مهم‌ترین پرسش‌های زندگی» به فارسی ترجمه کرده است. او اجراهایی تئاتری، مشارکت در نگارش مقالاتی دربارۀ معماری و تئاتر و تدریس تئاتر، ادبیات نمایشی، ادبیات فارسی، بازیگری و کارگردانی به کودکان و نوجوانان را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد و در هنرستان هنرهای زیبا و مهدکودک‌ها تدریس کرده است.